สารคดีบันทึกช่วงเวลาชีวิตสั้นๆของ Harvey Bernard Milk (1930-78) นักการเมืองคนแรกที่เป็นเกย์เปิดเผย ได้รับชัยชนะการเลือกตั้งท้องถิ่น ก่อนถูกลอบสังหารโดยคู่แข่งทางการเมืองที่เป็นชายแท้ผิวขาว ต่อต้านรักร่วมเพศ, คว้ารางวัล Oscar: Best Documentary Feature
ผู้กำกับสาวตัวเล็กๆ Barbara Kopple ยินยอมเสี่ยงอันตราย พานผ่านประสบการณ์เฉียดตาย บันทึกภาพการเรียกร้องสิทธิแรงงาน (Labor Rights) ของชาวเมือง Harlan County, USA ต่อบริษัทเหมืองถ่านหิน ระหว่างกรกฎาคม ค.ศ. 1973 ถึงสิงหาคม ค.ศ. 1974 (ระยะเวลา 13 เดือน)
Hearts and Minds คือกลยุทธ์ที่กองทัพสหรัฐคาดหวังจะเอาชนะใจชาวเวียดนามใต้ พยายามชวนเชื่อว่าการเป็นพันธมิตรกับอเมริกาย่อมดีกว่าเลือกข้างเวียดกงหรือคอมมิวนิสต์ แต่แท้จริงแล้ว…, คว้ารางวัล Oscar: Best Documentary Feature
ก็ไม่รู้จัดเป็นภาพยนตร์? สารคดี? หรือเรียงความ (Essay Film)? นำเสนอชีวประวัตินักปลอมแปลงงานศิลปะชื่อดัง Elmyr de Hory หรืออัตชีวประวัติผู้กำกับ Orson Welles ก็ไม่รู้เหมือนกัน?
บันทึกภาพฟรีคอนเสิร์ต The Rolling Stones ระหว่างออกทัวร์สหรัฐอเมริกา ณ Altamont Speedway เมื่อวันที่ 6 ธันวาคม ค.ศ. 1969 ประมาณผู้เข้าร่วมกว่า 300,000+ คน จนได้รับการกล่าวขวัญ “Woodstock West” แต่ทว่าปรากฎการณ์ครั้งนี้กลับจบลงด้วยหายนะ
สารคดีระดับมหากาพย์ความยาวกว่าสามชั่วโมง! นำพาผู้ชมราวกับได้เข้าร่วมเทศกาลดนตรียิ่งใหญ่ที่สุด Woodstock Music and Art ระหว่างวันที่ 15-18 สิงหาคม ค.ศ. 1969 ณ Bethel, New York คว้ารางวัล Oscar: Best Documentary Film
เทศกาลดนตรีสมัยใหม่ (Modern Music Festival) เริ่มต้นที่ Monterey International Pop Festival ระหว่างวันที่ 16-18 มิถุนายน ค.ศ. 1967 ณ Monterey, California และยังเป็นช่วงเวลา Summer of Love ของวัยรุ่น Love Generation
หลังสงครามโลกครั้งที่สอง ถือเป็นช่วงยุคทองของอาชีพขายตรง (Golden Age of Salesman) ชายแปลกหน้าสวมสูทผูกไทด์ เดินไปเคาะประตูบ้าน เสนอขายสากกะเบือยันเรือรบ แต่พอสินค้าเป็นคัมภีร์ไบเบิล มันจึงเกิดความรู้สึกขัดแย้งบางอย่างขึ้นในใจ
แม้เป็นเพียง Pseudo หรือ Fake Documentary แต่สารคดีปลอมๆเรื่องนี้ได้จำลองสถานการณ์ ถ้าสหราชอาณาจักรต้องเผชิญหน้าสงครามนิวเคลียร์ ประชาชนจะได้รับผลกระทบใดๆติดตามมาบ้าง, คว้ารางวัล Oscar: Best Documentary Feature
สัมภาษณ์อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม Robert McNamara (1916-2009) ในยุคสมัย John F. Kennedy และ Lyndon B. Johnson เปิดเผยเบื้องลึก เบื้องหลัง สาเหตุผลที่สหรัฐอเมริกาเข้าสู่สงคราม Vietnam War, คว้ารางวัล Oscar: Best Documentary Feature
สารคดีเกี่ยวกับธุรกิจสุสานสัตว์เลี้ยง (Pet Cemetery) แม้มีเพียงบทสัมภาษณ์ พูดเล่าแนวคิด แรงบันดาลใจ แต่คุยไปคุยมากลับเคลือบแฝงปรัชญาชีวิต ตลกดี-ตลกร้าย ท้าทายความคิดและจิตวิญญาณ … และเป็นเหตุให้ Werner Herzog ต้องกินรองเท้าตนเอง!
มิตรภาพระหว่างมหาเศรษฐี & ไอ้หนุ่มผิวสีเพิ่งออกจากคุกได้ไม่นาน อาจดูมีความงดงาม มนุษยธรรม แต่ขณะเดียวกันก็สะท้อนสภาพเป็นจริงในฝรั่งเศส ความแตกต่างระหว่างชนชั้นราวกับสวรรค์-นรก มันช่างเป็นเรื่องตลกร้ายยิ่งนัก!
ชื่อหนังฝรั่งเศส L’Heure d’été แปลตรงตัว Daylight Saving Time (DST) เวลาออมแสงคือการปรับนาฬิกาเพื่อให้มีกลางวันเพิ่มขึ้นในช่วงฤดูหนาว สอดคล้องเรื่องราวความเปลี่ยนแปลงครอบครัว เมื่อมารดาตายจากไป ลูกๆต่างต้องปรับตัว ก่อนแยกย้ายตามหนทางตนเอง, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
สามหนุ่มชายขอบฝรั่งเศส (Black-Blanc-Beur) เต็มไปด้วยความเก็บกด อัดอั้น เกลียดชังตำรวจใช้ความรุนแรงกับพวกพ้อง ต้องการโต้ตอบเอาคืน แต่กลับนำไปสู่โศกนาฎกรรมคาดไม่ถึง!
ในสายตาชนชั้นปกครองประเทศสังคมนิยม East Germany ชีวิตของประชาชนแทบไม่มีคุณค่าอะไร ใครตกเป็นผู้ต้องสงสัยล้วนถูกสอดแนม ติดเครื่องดักฟัง กระทำผิดพลาดเพียงเล็กน้อยจักถูกใช้เป็นเครื่องมือต่อรองของพวกผู้มีอำนาจบาดใหญ่, คว้ารางวัล Oscar: Best Foreign Language Film
มารดาผู้ฝักใฝ่ระบอบสังคมนิยมในเยอรมนีตะวันออก (East Germany) วันหนึ่งหัวใจวาย อาการโคม่า นอนสลบไสลพานผ่านช่วงการล่มสลายของกำแพงเบอร์ลิน ค.ศ. 1989 พอฟื้นตื่นทุกสิ่งอย่างได้ผันแปรเปลี่ยนไป บุตรชายพยายามทำเหมือนไม่เคยมีอะไรบังเกิดขึ้น ปกปิดความจริงเพื่อไม่ให้อาการป่วยของเธอทรุดหนักลงกว่าเดิม
แฟนหนุ่มทำเงินสด DM 100,000 มาร์คเยอรมันสูญหาย เหลือเวลาอีกเพียง 20 นาที ถ้าส่งมอบไม่ทันอาจถูกมาเฟียฆ่าปิดปาก แฟนสาวผมแดง Lola (รับบทโดย Franka Potente) จึงจำต้องออกวิ่ง ทำทุกสิ่งอย่างเพื่อช่วยหาเงินมาชดใช้ เธอจะแข่งกับเวลาสำเร็จหรือไม่?
Royal Tenenbaums (รับบทโดย Gene Hackman) คือหัวหน้าครอบครัวบกพร่อง (Dysfunctional family) อดีตเคยยิ่งใหญ่ ก่อนถูกภรรยาขับไล่ ทำให้ไม่มีโอกาสเลี้ยงดูแลบุตรหลาน มาวันนี้สาละวันเตี้ยลง ชีวิตอับจน เลยแสร้งป่วยใกล้ตาย เพื่อหวนกลับไปใช้เวลาช่วงสุดท้าย รื้อฟื้นฟูความสัมพันธ์กับครอบครัว
ชื่อหนัง Night Moves พ้องเสียงกับคำว่า Knight Moves ในเกมหมากรุกที่ผู้เล่นมองไม่เห็นการขยับอัศวินจะทำให้ได้รับชัยชนะ (Did not see it coming!) สอดคล้องเข้ากับเรื่องราวนักสืบเอกชน Gene Hackman ไม่เข้าใจคดีความกำลังสืบค้น ผู้ชมก็อาจดูหนังไม่รู้เรื่องเช่นกัน!
สร้างขึ้นจากเหตุการณ์จริง! สามนักเคลื่อนไหวเรียกร้องสิทธิพลเมืองจู่ๆสูญหายตัวไปอย่างลึกลับ สำนักงานสอบสวนกลาง (FBI) จึงส่งสองเจ้าหน้าที่ Gene Hackman & Willem Dafoe มาติดตามค้นหา ก่อนได้ค้นพบเบื้องหลังอันฟ่อนเฟะ เน่าเละเทะของคนขาวชาวอเมริกันในรัฐ Mississippi
