สารคดียุคสมัยใหม่ (Modern Documentary) เริ่มต้นที่ Primary (1960) แบกกล้อง ถือไมค์ ‘direct cinema’ บันทึกภาพหาเสียง ขึ้นเวทีปราศัย การเลือกตั้งขั้นต้น (Primary Vote) ระหว่างผู้สมัคร John F. Kennedy vs. Hubert Humphrey ณ รัฐ Wisconsin เมื่อปี ค.ศ. 1960
ผู้แทนนอกสภา (พ.ศ. ๒๕๒๖) : สุรสีห์ ผาธรรม ♥♥♡
อุดมคติแห่งประชาธิปไทย แม้ว่าผู้สร้างต้องการสร้างค่านิยมที่ถูกต้องเหมาะสมต่อการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร แต่ไฉนกลับให้ตอนจบลงเอยอย่างนั้นเสียละ! นี่มันสะท้อนความหมดสิ้นหวังทางการเมือง คนดีไม่มีที่ยืนในสังคมไทย
Milk (2008) : Gus Van Sant ♥♥♥♥
ภาพยนตร์ชีวประวัติ Harvey Milk (1930-78) นักต่อสู้เพื่อสิทธิชาวรักร่วมเพศ และคือเกย์ประกาศตนคนแรกได้รับเลือกตั้งเป็นเทศมนตรี Castro District, San Francisco นำแสดงโดย Sean Penn สวมวิญญาณตัวละครได้สมจริงทุกอณูเคลื่อนไหว ยอดเยี่ยมเกือบๆที่สุดแห่งทศวรรษ
Election (1999) : Alexander Payne ♥♥♥♥
การเลือกตั้งประธานนักเรียน ที่สื่อได้ถึงการ’เลือก’ใช้ชีวิต ระหว่างทำทุกสิ่งอย่างเพื่อชัยชนะโดยไม่สนถูกผิด หรือปล่อยให้อะไรๆเกิดขึ้นดำเนินไปตามโชคชะตา, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
The American President (1995) : Rob Reiner ♥♥♥
The American President คือภาพยนตร์ประเภท ‘Romanticize’ สร้างภาพลักษณ์ผู้นำให้มีความเป็นมนุษย์จับต้องได้ สามารถตกหลุมรักใคร่หญิงสาว ไม่แตกต่างจากสามัญชนคนปกติทั่วไป
Wag the Dog (1997) : Barry Levinson ♥♥♡
สองโกหกผู้เกรียงไกร เป็นภาพยนตร์ Black Comedy ที่ถึงดูไร้สาระแต่มิได้เว่อวังอลังการเกินจริง เพราะยุคสมัยที่มีเพียงสื่อโทรทัศน์ครอบงำประชาชน นั่นคือจักรวาลความเชื่อของมนุษย์เลยก็ว่าได้
All the King’s Men (1949) : Robert Rossen ♥♥♡
นี่คือ Citizen Kane (1942) ฉบับการเมือง/เลือกตั้ง ดัดแปลงจากนวนิยายรางวัล Pulitzer Prize คว้าสาม Oscar รวมถึงภาพยนตร์ยอดเยี่ยมแห่งปี, ชายคนหนึ่งพบเห็นช่องทางการเมือง ไต่เต้าจนได้รับชัยชนะเลือกตั้ง แล้วค่อยๆตกต่ำเพราะผลแห่งการกระทำของตนเอง
Mr. Smith Goes to Washington (1939) : Frank Capra ♥♥♥♥
Filibuster คือการกระทำประเภทหัวเด็ดตีนขาด! ฉันจะไม่ยอมหยุดพร่ามในรัฐสภาจนกว่าจะได้สมปรารถนา กิจกรรมเตะถ่วงทางการเมืองที่ดูเหมือนไร้สาระ แต่คือสิทธิ์เสียงประชาธิปไตย มีมานมนานตั้งแต่ยุคสมัยโรมัน, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
The Man Who Shot Liberty Valance (1962) : John Ford ♥♥♥♥♡
John Wayne กับ James Stewart รับบทตัวละครที่อยู่สองฟากฝั่งอุดมการณ์ อึดถึก vs อ่อนไหว, ป่าเถื่อน vs อารยธรรม, ปัจเจกนิยม vs สังคมเมือง ในโลกยุคสมัยใหม่ที่กำลังเข้ามาถึงดินแดน Western ใครกันจะเป็นผู้ยิงอาชญากร Liberty Valance ได้ครอบครองหญิงสาว และมีอนาคตที่สดใส, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
