หลังจากนายพลซูฮาร์โตโค่นล้มรัฐบาลอินโดนีเซียในปี ค.ศ. 1965 มีการจัดตั้งกลุ่มยุวชนปัญจศิลา ทำการกวาดล้าง สังหารหมู่สมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์ ประมาณการณ์ผู้เสียชีวิตหลักแสน-ล้าน! สารคดีเรื่องนี้ทำการพูดคุยกับหนึ่งในเพชฌฆาต เปิดเผยเบื้องหลัง ชักชวนให้ทำการแสดง จำลองเหตุการณ์บังเกิดขึ้น, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
บทกวีรำพันการอพยพย้ายถิ่นฐานของชาว Gullah (อดีตทาสจาก Africa อาศัยอยู่บริเวณหมู่เกาะเลียบชายฝั่ง Sea Islands ยังคงรักษาขนบประเพณี วิถีชีวิต ภาษาพูดของบรรพบุรุษเอาไว้) ไม่ใช่แค่ญาติพี่น้องหวนกลับมาร่วมเฉลิมฉลอง แต่ยังเสียงบรรยายบรรพบุรุษ (อดีต) และบุตรสาวที่ยังไม่ถือกำเนิด (อนาคต)
นักปฏิวัติถูกจับกุม คุมขังยังเรือนจำ ณ Sambizanga, Portuguese Angola แล้วโดนทัณฑ์ทรมานจนเสียชีวิต นั่นคือจุดเริ่มต้น Angolan War of Independence (1961-74) นำเสนอผ่านมุมมองผู้กำกับหญิง เรียบง่าย ทรงพลัง แม้ต้องถ่ายทำยังประเทศเพื่อนบ้าน Congo
West Indies ชื่อเรียกหมู่เกาะในเขตทะเล Caribbean ดินแดนที่ Christopher Columbus ค้นพบทวีปอเมริกา ต่อมากลายเป็นอาณานิคมยุโรป นำเข้าทาสผิวสีแอฟริกัน มาใช้แรงงานปลูกอ้อย แปรรูปน้ำตาล ทำออกมาในสไตล์หนังเพลง (Musical) ผสมผสานการละคอน+ภาพยนตร์ คลุกเคล้าอดีต+ปัจจุบัน เล่าประวัติศาสตร์ทาสเป็นไทได้อย่างมหัศจรรย์
หลังมีโอกาสรับชม Ivan’s Childhood (1962) ผู้กำกับ Sergei Parajanov ประกาศทอดทิ้งทุกสิ่งอย่างเคยสรรค์สร้าง ขอเริ่มต้นนับหนึ่งใหม่กับ Shadows of Forgotten Ancestors (1965) เลือกทำในสิ่งตอบสนองความสนใจส่วนตน ค่อยๆพัฒนาสไตล์ลายเซ็นต์สู่ความเป็น ‘ศิลปิน’
มหากาพย์ภาพยนตร์แห่งยุคกลาง (Medieval Period) ที่เต็มไปด้วยความรุนแรง ป่าเถื่อน เหี้ยมโหดร้าย นำเสนอการเผชิญหน้าระหว่างชาวคริสเตียน (Christianity) vs. ลัทธินอกรีต/กลุ่มคนนอกศาสนา (Paganism), การปกครองส่วนกลาง (Central Authority) vs. ระบบเครือญาติวงศ์ตระกูล (Clan), รวมถึงเรื่องราวความรัก (Love) vs. รังเกียจชัง (Hate), หญิงสาว Marketa Lazarová ช่างบริสุทธิ์ไร้เดียงสายิ่งนัก!
เตรียมงานสร้างสี่ปี สำหรับถ่ายทำเพียงหนึ่งวัน ผิดพลาดได้สี่ครั้ง เพื่อภาพยนตร์เทคเดียว ‘Single Take’ ความยาว 87 นาที! นำเสนอผ่านมุมมองวิญญาณล่องลอย เดินทางข้ามกาลเวลา ประวัติศาสตร์รัสเซียยาวนานกว่า 300+ ปี สำหรับประชาสัมพันธ์ Hermitage Museum ตั้งอยู่ St. Petersburg
จากความเหือดแห้งแล้งของทะเลทราย เดินทางเข้าเมืองยังถูกกดขี่เหงจากพวกฝรั่งเศส นั่นคือชนวนสาเหตุให้ชาว Algerian โหยหาอิสรภาพ ต้องการปลดแอกจากการเป็นประเทศอาณานิคม, ภาพยนตร์จากทวีปแอฟริกาเรื่องแรก(เรื่องเดียว)ที่คว้ารางวัล Palme d’Or
ระหว่างเหตุการณ์รัฐประหาร 1973 Chilean Coup d’État ชายชาวอเมริกันคนหนึ่งสูญหายตัวไปอย่างลึกลับ ทำให้บิดา (รับบทโดย Jack Lemmon) และภรรยา (รับบทโดย Sissy Spacek) พยายามออกติดตามหา ขอความช่วยเหลือจากหน่วยงานรัฐ แต่จะพบเจอหรือไม่ หรือกลายเป็นศพไปแล้ว, คว้ารางวัล Palme d’Or จากเทศกาลหนังเมือง Cannes
ตามบันทึกประวัติศาสตร์ Marie Antoinette ได้รับฉายา Madame Déficit (มาดามหนี้ท่วมหัว) ในช่วงการปฏิวัติฝรั่งเศส ค.ศ. 1789-99 เลยถูกประหารชีวิตด้วยกิโยตีน! แต่ผู้กำกับ Sofia Coppola พยายามนำเสนอมุมมองส่วนตัวของ Kirsten Dunst ก็แค่เด็กหญิงสาวรักอิสระคนหนึ่งเท่านั้น
สารคดีบันทึกภาพการสร้างทางรถไฟ Turkestan-Siberia ข้ามผ่านทะเลทราย Kyzylkum Desert ตามแผนพัฒนาประเทศห้าปี (1928-32) ของ Vladimir Lenin แล้วเสร็จสิ้น ค.ศ. 1930 ต้องชื่นชมเลยว่ามีความงดงามดั่งบทกวี มอบสัมผัส Impressionist บังเกิดความน่าประทับใจอย่างคาดไม่ถึง
Michelangelo Caravaggio ไม่ได้มีความสัมพันธ์ทางสายเลือดใดๆกับ Michelangelo Buonarroti แต่ต่างเป็นจิตรกรชื่อดัง เคยสรรค์สร้างผลงานให้สำนัก Vatican, ส่วนภาพยนตร์โคตรๆเหนือจริงเรื่องนี้ คือตัวตายตัวแทนผู้กำกับ Derek Jarman เพราะความเป็นศิลปิน รสนิยมรักร่วมเพศ นอนซมซาน ทุกข์ทรมาน และจากไปอย่างบลู
ไม่ว่าแม่อธิการ Joan of the Angels จะถูกซาตานเข้าสิงหรือไม่? ภาพยนตร์เรื่องนี้พยายามท้าทายความเชื่อศรัทธาชาวคริสต์ เมื่อต้องเผชิญหน้าสิ่งชั่วร้ายรุกรานเข้ามาในจิตใจ เราควรจะโอบกอดยินยอมรับ หรือขับไล่ผลักไสออกห่างไกล
ภาพยนตร์เรต X ถูกแบนในหลายๆประเทศ เพราะความสุดโต่งเหนือจริงของการล่าแม่มด พฤติกรรมเก็บกดทางเพศของแม่ชี หรือแม้แต่กษัตริย์ King Louis XIII ยังถูกตีความว่าเป็น Queer แต่ถ้าเราสามารถมองผ่านสิ่งชั่วร้ายทั้งหลายเหล่านั้น ก็อาจพบเห็นสรวงสวรรค์ที่แท้จริง
การล่าแม่มดตามคัมภีร์ Malleus Maleficarum (ค.ศ. 1487) หรือ Witchhammer คือวิธีการของพวกผู้มีอำนาจ ใช้ความกลัวเป็นเหยื่อล่อ เมื่อถูกทัณฑ์ทรมาน ได้รับความเจ็บปวดแสนสาหัส ไม่ว่าใครก็ต้องยินยอมรับสารภาพผิด (ที่ไม่ได้ก่อ) … นั่นคือสถานการณ์การเมืองใน Czechoslovakia ช่วงทศวรรษ 60s
นิราศเรื่องสุดท้ายของปรมาจารย์ผู้กำกับ David Lean รำพรรณาถึงชีวิต-ความตาย การเดินทางสู่โลกใหม่ บางสิ่งอย่างตื่นขึ้นภายใน พิพากษาตัดสินอะไรคือสิ่งถูก-ผิด ดี-ชั่ว และผลกรรมติดตามมา
ข้าวฟ่างถูกนำมาทำไวน์แดง แล้วกลายเป็นเลือดไหลนองท่วมทุ่ง ระหว่างการสงคราม Second Sino-Japanese War (1937-45), ภาพยนตร์เรื่องแรกแจ้งเกิดผู้กำกับจางอี้โหมว คว้ารางวัล Golden Bear จากเทศกาลหนังเมือง Berlin จัดจ้านด้วยแสงสีสัน คลุ้มคลั่งด้วยอารมณ์ ชวนเชื่อค่านิยมรักชาติ ไม่ยินยอมให้ใครอื่นมากอบโกยผลประโยชน์จากผืนแผ่นดินแดนบ้านเรา
ตระกูลต้องคำสาปที่ใกล้ถึงวันล่มสลาย ภายในเต็มไปด้วยความขัดแย้ง เกมการเมือง แก่งแย่งชิงให้ได้มาซึ่งอำนาจ ทรยศหักหลังญาติพี่น้อง พร้อมกระทำสิ่งโฉดชั่วนานัปการ (หนังได้รับการจัด X-Rated) สะท้อนการขึ้นมาเรืองอำนาจของ Nazi Germany ได้อย่างลุ่มลึก ทรงพลัง!
‘ทำไมวรรณกรรมเรื่องยิ่งใหญ่สุดของรัสเซีย ถึงถูกดัดแปลงสร้างภาพยนตร์ War and Peace (1956) โดยสหรัฐอเมริกา?’ ณ จุดสูงสุดของสงครามเย็น สหภาพโซเวียตพร้อมเผชิญหน้าศัตรูจากทุกสารทิศ ทางฝั่งศิลปะวัฒนธรรมก็เฉกเช่นเดียวกัน จึงกลายมาเป็นอภิมหาโปรเจคทะเยอทะยาน ยิ่งใหญ่ สมจริง อลังการงานสร้างที่สุดแห่งวงการภาพยนตร์, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Lola Montez (1821–61) คือหญิงสาวที่ถูกสังคมยุคสมัยนั้นตีตรา ตำหนิต่อว่าแสดงพฤติกรรมไม่เหมาะสม เพียงเพราะต้องการเป็นตัวของตนเอง ใช้ชีวิตอย่างอิสรภาพ ครุ่นคิดอยากทำอะไรก็ทำ รวมถึงการเปลี่ยนคนรักไม่ซ้ำหน้า หนึ่งในนั้นคือ King Ludwig I of Bavaria เลยก่อให้เกิดเหตุประท้วงขับไล่ จำต้องอพยพลี้ภัยสู่สหรัฐอเมริกา แล้วนำเรื่องอื้อฉาวทั้งหมดมาขายผ้าเอาหน้ารอด
