เริ่มต้นบนชั้นดาดฟ้า ปืนใหญ่โบราณกำลังเคลื่อนเข้ามา (ด้วยเทคนิค Stop Motion) จากนั้นศิลปินดาด้า Francis Picabia และคีตกวี Erik Satie ค่อยๆกระย่องกระแย้ง (อย่าง Slow Motion) มายืนโต้ถกเถียง เตรียมจุดปืนใหญ่ใส่กรุง Paris แล้วกระโดดถอยหลังออกจากเฟรม (Reverse Shot)
ระหว่างกำลังร้อยเรียงภาพเมือง Nice, France รวมถึงเทศกาล Nice Carnival (Carnaval de Nice) จู่ๆมีการแทรกภาพจระเข้ หญิงสาวเปลือยกาย ชายทาครีมกันแดดสีดำ หลากหลายสิ่งอัปลักษณ์ปรากฎแวบขึ้นมา เพื่อจะสื่อว่าเปลือกภายนอกที่ดูวิจิตรงดงาม อาจซุกซ่อนเร้นสิ่งชั่วร้ายบางอย่าง
ร้อยเรียงภาพความงดงามของหยาดฝน พรำลงบน Amsterdam, Netherlands สร้างความเปียกปอน ชุ่มฉ่ำ เบิกบานหฤทัย (Cinéma Pur) ได้รับการยกย่อง “Masterpiece of Dutch Avant-Garde Cinema”
ร้อยเรียงภาพภูมิทัศน์ ‘city symphony’ สิ่งก่อสร้าง ตึกระฟ้าสูงใหญ่บนเกาะ Manhattan แห่งมหานคร New York ดินแดนที่ถือเป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจ การเงิน วัฒนธรรม ความเจริญอันดับหนึ่งของสหรัฐอเมริกา และหนังสั้นเรื่องนี้ยังได้รับการตีตรา “First American Avant-Garde Film”
โคตรๆๆภาพยนตร์แนวทดลองที่ทำการบุกเบิกแนวคิด ‘Music Video’ ดำเนินเรื่องผ่านบทเพลงฮิตอย่าง Blue Velvet, (You’re the) Devil in Disguise, Hit the Road Jack, I Will Follow Him ฯ ฟังดูเหมือนไม่มีอะไรอันตราย แต่การฉาย Scorpio Rising (1963) มีความเสี่ยงอาจโดนจับติดคุกโดยไม่รู้ตัว!
การเริงระบำของจักรกล คือภาพยนตร์แนวทดลอง (Experimental) ด้วยอิทธิพลของ Dadaism เปรียบเทียบระหว่างมนุษย์กับเครื่องยนต์กลไก ทั้งภาพและเสียงต่างมีความตื่นหู ตื่นตา แปลกใหม่ เปิดประสบการณ์ไม่ซ้ำแบบใคร
ได้รับยกย่อง “Masterpiece of Experimental Cinema” ทั้งๆมีเพียงการถ่ายภาพภายในห้องพัก 45 นาทีค่อยๆซูมเข้าไปยังรูปภาพ’คลื่น’ทะเลบนฝาผนัง แต่กลับเต็มไปด้วยรายละเอียดชวนให้ขบครุ่นคิด โดยเฉพาะการใช้เสียงลวงหู ‘Auditory Illusion’ ทุกสิ่งอย่างพบเห็นล้วนคือภาพลวงตา ‘Strawberry Fields Forever’
มาสเตอร์พีซเรื่องแรกแห่งวงการภาพยนตร์อิหร่าน! สร้างโดยผู้กำกับหญิง Forugh Farrokhzad บันทึกภาพนิคมโรคเรื้อน (Leaper Colony) พบเห็นความอัปลักษณ์ พิกลพิการ แต่พวกเขายังคงสู้ชีวิตไม่ต่างจากคนปกติทั่วไป
ตั้งใจให้เป็นภาพยนตร์ขนาดยาวสร้างโดยสามผู้กำกับดัง แต่สำเร็จเสร็จสรรพเพียงส่วนของ Luis Buñuel เลยแปรสภาพสู่หนังสั้นความยาว 45 นาที เรื่องราวของของนักพรต Simón ยืนอยู่บนแท่นสูงกลางทะเลทรายนาน 6 ปี 6 สัปดาห์ และ 6 วัน, คว้ารางวัล Grand Jury Prize (ที่สอง) จากเทศกาลหนังเมือง Venice
โคตรหนังเงียบขนาดสั้นแห่งยุคสมัย French Impressionist งดงามดั่งบทกวีรำพรรณาชีวิตที่เปลี่ยนแปลงไปของสองสาวพี่น้อง หลังเดินทางออกจากบ้านมุ่งสู่เมือง Ménilmontant ถูกลวงล่อหลอกโดยชายหนุ่มคนเดียวกัน หนี่งตั้งครรภ์ สองกลายเป็นโสเภณี แต่ใช่ว่าโลกใบนี้จะหมดสิ้นหวังเสียทีเดียว
Land Without Bread แม้จะเป็นสารคดีที่ทรงพลัง แต่แทบทั้งหมดคือ ‘Fake News’ เกิดจากการปรุงปั้นแต่งของ Luis Buñuel ให้ดูเกินเลยความจริง จนสามารถเรียกว่า ‘Surrealist Documentaray’ ได้รับการถกเถียงความถูกต้องเหมาะสมจนถึงปัจจุบัน
จากบทกวีรำพันถีงอดีตคนรักของ Robert Desnos กลายมาเป็นภาพยนตร์สุดแนว Dadaism/Surrealism โดยศิลปิน Man Ray มีลักษณะเปรียบดั่งความทรงจำอันเลืองลาง อาบชะโลมด้วยคราบน้ำตา
Meshes of the Afternoon (1943) : Maya Deren, Alexander Hammid ♥♥♥♥
โคตรหนังแนวทดลอง (Experimental Film) นำเสนอสภาพจิตใจของหญิงสาว ก็ไม่รู้เกิดอะไรขึ้นถึงเต็มไปด้วยความคลุ้มคลั่งเสียสติแตก กลายเป็นแรงบันดาลใจให้ผู้กำกับ David Lynch สรรค์สร้าง Lost Highway และ Mulholland Drive
Partie de campagne (1936) : Jean Renoir ♥♥♥♥♡
ข้ออ้างล่าช้าเพราะฝนตก ทำให้ปรมาจารย์ผู้กำกับ Jean Renoir ไม่สามารถถ่ายทำ A Day in the Country ได้สำเร็จเสร็จสิ้น แต่ความงดงามเปรียบดั่งภาพวาด Impressionist โปรดิวเซอร์เลยนำออกฉายกลายเป็นหนังสั้น ได้รับการยกย่องสรรเสริญเหนือกาลเวลา
La Coquille et le Clergyman (1928) : Germaine Dulac ♥♥♥♥
ความสำเร็จอันล้นหลามของ Un chien andalou (1928) ทำให้ใครๆต่างครุ่นคิดเข้าใจว่าคือ ‘ภาพยนตร์ Surrealist เรื่องแรกของโลก’ แต่แท้จริงแล้ว The Seashell and the Clergyman (1928) เรื่องนี้ต่างหากออกฉายก่อนหน้าหลายเดือนทีเดียว
La Souriante Madame Beudet (1922) : Germaine Dulac ♥♥♥♡
หนังเงียบขนาดสั้น Impressionist ว่ากันว่าคือ ‘ภาพยนตร์ Feminist เรื่องแรกของโลก’ พรรณาความอึดอัดอั้นทุกข์ทรมานของ Madame Beudet ต้องการทำบางสิ่งอย่างเพื่อหลุดจากกรงขังพันธนาการของสามี
Laborer’s Love (1922) : Zhang Shichuan ♥♥♥
หนังเงียบเต็มเรื่อง ความยาวประมาณ 20 นาที เก่าแก่ที่สุดหลงเหลือถึงปัจจุบันของประเทศจีน สร้างโดยสองผู้ก่อตั้ง ‘Founding Father’ แห่งวงการภาพยนตร์จีน Zheng Zhengqiu และ Zhang Shichuan รับชมไว้สำหรับผู้สนใจศึกษาประวัติศาสตร์
Le Ballon Rouge (1956) : Albert Lamorisse ♥♥♥♥♡
หนังสั้นความยาวเพียง 35 นาที จะทำให้คุณตกหลุมรักหลงใหลในมนต์เสน่ห์สุดมหัศจรรย์ เด็กชายได้เพื่อนใหม่คือลูกโป่งสีแดง โดยไม่รู้ตัวมันสามารถขยับเคลื่อนไหวราวกับมีชีวิตจิตใจ! คว้ารางวัล Palme d’Or – Best Short Film และ Oscar: Best Original Screenplay, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
White Mane (1953) : Albert Lamorisse ♥♥♥♡
ม้าป่าสีขาว ช่างมีความสวยสง่างาม เป็นที่หมายปองของใครๆ แต่พยายามสักเท่าไหร่ก็ไม่สามารถจับจองเป็นเจ้าของได้ กระทั่งเด็กชายชาวประมงคนหนึ่ง ก็ไม่รู้ทำไมเหมือนกันถึงยินยอมศิโรราบให้
! อัศเจรีย์ (พ.ศ. ๒๕๑๙) : สุรพงษ์ พินิจค้า ♥♥♥♥
Essay Film ใจความร้องเรียกหาสิทธิเสรีภาพ ความเท่าเทียมกันสำหรับเด็กๆขาดแคลนยากไร้ ผลงานหนังสั้นที่กลายเป็นตำนานของ สุรพงษ์ พินิจค้า งดงามราวกับกวีนิพนธ์ด้วยการตัดต่อแบบ Montage ล้ำหน้าเหนือใคร ยากเกินกว่าหลายคนจะเข้าใจ
