The Burmese Harp (1956) : Kon Ichikawa ♥♥♥♥♡
ทหารญี่ปุ่นนายหนึ่งเมื่อพบเห็นความเป็น-ตาย การสูญเสียอันไร้สาระช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง ก็ไม่เชิงว่าออกบวชแต่ได้กลายเป็นพระสงฆ์ในประเทศพม่า ตัดสินใจไม่หวนกลับบ้าน ต้องการทำบางสิ่งอย่างให้สำเร็จลุล่วงเสียก่อน, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Merry Christmas, Mr. Lawrence (1983) : Nagisa Oshima ♥♥♡
ท่ามกลางความแตกต่างตรงกันข้ามระหว่างวิถีชีวิต วัฒนธรรม ความเชื่อของ ญี่ปุ่น/ตะวันออก vs. อังกฤษ/ตะวันตก มีสิ่งหนึ่งที่เป็นภาษาสากล สามารถสร้างรอยยิ้ม เสียงหัวเราะ และความทรงจำสุดพิเศษ นั่นคือเทศกาลคริสต์มาสและสุขสันต์วันขึ้นปีใหม่
เลือดสุพรรณ (พ.ศ. ๒๕๒๒) : เชิด ทรงศรี ♥♥♡
ด้วยความสำเร็จอันล้นหลามของ แผลเก่า (พ.ศ. ๒๕๒๐) ทำให้เชิด ทรงศรี ตัดสินใจสร้างภาพยนตร์แนวรักชาตินิยม บนพื้นฐานความเป็นไทยอีกครั้ง ‘ถ้าอยู่อย่างไทไม่ได้ เรามาสู้ตายพร้อมกัน’ แต่คราวนี้เลยได้พลีชีพสมใจ
Kapò (1960) : Gillo Pontecorvo ♥♥♥♥
มีฉากหนึ่งของหนังเรื่องนี้ Emmanuelle Riva วิ่งโถมไปยังรั้วลวดหนามค่ายกักกันนาซี ถูกกระแสไฟฟ้าช็อตเสียชีวิต กลายเป็นภาพตราติดตรึงฝังใจเกินกว่าใครหลายคนรับได้ โดยเฉพาะผู้กำกับฝั่ง French New Wave ออกมาตำหนิต่อว่าผู้กำกับ Gillo Pontecorvo จนเป็นตราบาปฝังใจไปทั้งชีวิต
Sophie’s Choice (1982) : Alan J. Pakula ♥♥♥♡
Meryl Streep คว้า Oscar เป็นตัวที่สองจากหนังเรื่องนี้ ด้วยการรับบท Sophie หญิงสาวชาว Polish หลังเอาตัวรอดจากค่ายกักกันนาซีในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 อพยพหนีมาใช้ชีวิตอยู่ Brooklyn แต่อดีตความทรงจำอันเลวร้ายและการตัดสินใจครั้งนั้น ยังคงตามมาหลอกหลอนไม่มีวันลบลืมเลือนจางหายไปไหนได้
Son of Saul (2015) : László Nemes ♥♥♥♥
ในค่าย Auschwitz ชายชาวยิวเชื้อสาย Hungarian ชื่อ Saul (รับบทโดย Géza Röhrig) ทำงานเป็น Sonderkommando ผู้เก็บกวาดทำความสะอาดหลังการรมแก๊สมรณะเสร็จสิ้น แต่มีครั้งหนึ่งเด็กชายยังไม่สิ้นใจตาย ดิ้นรนเฮือกสุดท้ายก่อนหมดลม ทั้งๆที่ก็ไม่ใช่ลูกแท้ๆของตนเอง แต่เขากลับอยากทำพิธีศพกลบฝังให้ไปสู่สุขคติ, การันตีด้วยรางวัล Grand Prix จากเทศกาลหนังเมือง Cannes และ Best Foreign Language Film จาก Oscar, Golden Globe, BAFTA
The Boy in the Striped Pyjamas (2008) : Mark Herman ♥♥♥♡
เด็กชายในชุดนอนลายทาง คือตัวแทนความไร้เดียงสาของชาวยิว นี่ฉันทำอะไรผิดถึงถูกแบ่งแยกกีดกั้นด้วยรั้วลวดหนาม โดนกดขี่ข่มแห่งใช้แรงงาน เข่นฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ ก็แม้แต่เด็กชายในชุดปกติยังเกิดความใคร่สงสัย เมื่อเขาทดลองสวมใส่ ทุกคนเลยรับรู้ซึ้งถึงบทเรียนนี้ ในตอนจบที่จะทำให้คุณรวดร้าวทุกข์ทรมาน หมดสิ้นเรี่ยวแรง ศรัทธาและความหวัง, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
The Counterfeiters (2007) : Stefan Ruzowitzky ♥♥♥
หนึ่งในแผนการครองโลกของนาซี Operation Bernhard คือการปลอมแปลงธนบัตรเข้าไปในระบบหมุนเวียนเศรษฐกิจ เริ่มจากเงินปอนด์ ตามด้วยดอลลาร์ ซึ่งผู้เชี่ยวชาญด้านนี้ ‘Counterfeiters’ ล้วนเป็นชาวยิว มันจึงไม่ใช่เรื่องยากที่จะดึงตัวมาจากค่ายกักกัน, การันตีความยอดเยี่ยมด้วยรางวัล Oscar: Best Foreign Language Film
Schindler’s List (1993) : Steven Spielberg ♥♥♥♥
Oskar Schindler จากชายที่สนแต่ธุรกิจเงินทอง แสวงหาผลประโยชน์จากเชลยสงครามชาวยิวในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ก็ไม่รู้เกิดอะไรขึ้น ภาพยนตร์ Masterpiece ของ Steven Spielberg เรื่องนี้ก็ไม่ได้พยายามชี้แจงแถลงไข แต่ทำให้เขาตัดสินใจ ‘โกง Hitler’ ให้ได้มากที่สุด, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Life Is Beautiful (1997) Italian : Roberto Benigni ♥♥♥♥
ครึ่งแรกของภาพยนตร์เรื่องนี้แทบทุกคนจะหัวเราะจนตกเก้าอี้ แต่ครึ่งหลังจะมีคนสองประเภท 1) ยิ้มทั้งน้ำตา 2) สาปแช่งทั้งหัวใจ, ภาพยนตร์ทำเงินสูงสุดตลอดกาลของอิตาลี คว้ารางวัล Grand Prix (ที่ 2) จากเทศกาลหนังเมือง Cannes และ Oscar: Best Foreign Language Film, Best Actor และ Best Score, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Night and Fog (1956) French : Alain Resnais ♥♥♥♡
หนึ่งในสารคดียอดเยี่ยมที่สุดในโลก นำเสนอภาพเรื่องราวในค่ายกักกัน (concentration camps) ของ Nazi ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2, เตรียมใจให้พร้อมก่อนรับชม ทั้งๆที่ส่วนใหญ่เป็นภาพนิ่ง แต่สามารถทำให้คุณวิงเวียนคลื่นไส้ตาลายคล้ายจะเป็นลม ไม่สามารถอยู่สุขได้
La Grande Illusion (1937) : Jean Renoir ♥♥♥♥♡
เชื้อชาติพันธุ์ ขอบเขตแดน ภาษาพูด-เขียน ฐานะรวย-จน ชนชั้นสูง-ต่ำ เหล่านี้คือ ‘ภาพลวงตา’ ที่มนุษย์สร้างขึ้นเพื่อแบ่งแยกจัดหมวดหมู่ ทั้งๆที่ในสากลจักรวาลไม่มีอะไรขีดเส้นไว้ทั้งนั้น ถ้าพวกเราสามารถเข้าใจจุดนี้ได้อย่างลึกซึ้ง สงครามความขัดแย้งก็จักไม่มีวันบังเกิดขึ้น, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
