
ชำเลืองมองเศษเสี้ยวความทรงจำของ Jonas Mekas ในภาพยนตร์แนวทดลอง ‘Diary Films’ ความยาวเกือบๆห้าชั่วโมง แปะติดปะต่อฟุตเทจถ่ายทำไว้ตั้งแต่ทศวรรษ 70s ไม่ได้มีเนื้อเรื่องราวอะไร แต่มีความงดงามจับใจ
ชำเลืองมองเศษเสี้ยวความทรงจำของ Jonas Mekas ในภาพยนตร์แนวทดลอง ‘Diary Films’ ความยาวเกือบๆห้าชั่วโมง แปะติดปะต่อฟุตเทจถ่ายทำไว้ตั้งแต่ทศวรรษ 70s ไม่ได้มีเนื้อเรื่องราวอะไร แต่มีความงดงามจับใจ
ชีวิตสามศตวรรษของ Orlando พบเห็นความเปลี่ยนแปลงมากมาย แต่สิ่งน่าสนใจที่สุดคือบทบาททางทางเพศในสังคมผู้ดีอังกฤษ เมื่อชายกลับกลายเป็นหญิง รับบทโดยนักแสดงคนเดียว Tilda Swinton (เล่นเป็นทั้งชายและหญิง) งดงาม ท้าทาย แต่อาจต้องปีนป่ายบันไดสูงสักหน่อย
Michelangelo Caravaggio ไม่ได้มีความสัมพันธ์ทางสายเลือดใดๆกับ Michelangelo Buonarroti แต่ต่างเป็นจิตรกรชื่อดัง เคยสรรค์สร้างผลงานให้สำนัก Vatican, ส่วนภาพยนตร์โคตรๆเหนือจริงเรื่องนี้ คือตัวตายตัวแทนผู้กำกับ Derek Jarman เพราะความเป็นศิลปิน รสนิยมรักร่วมเพศ นอนซมซาน ทุกข์ทรมาน และจากไปอย่างบลู
ผลงานเรื่องสุดท้ายของผู้กำกับ Darek Jarman หลังติดเชื้อไวรัส HIV ทำให้สายตาพร่าบอด สรรค์สร้างโคตรภาพยนตร์แนวทดลองเรื่องนี้ โดยใช้เพียงเสียงบรรยายและฉายภาพสีน้ำเงิน International Klein Blue (#002FA7) แทนความเจ็บปวด เศร้าโศก แต่ไม่เคยตกอยู่ในความหมดสิ้นหวัง
กล้องตัวแรกบันทึกภาพการทดสอบหน้ากล้อง, กล้องตัวที่สองบันทึกภาพเบื้องหลังกล้องตัวแรก, กล้องตัวที่สามบันทึกภาพเบื้องหลังกล้องตัวที่หนึ่งและสอง, การทดลองภาพยนตร์ในมุมมองบุคคลที่หนึ่ง-สอง-สาม สร้างความปวดเศียรเวียนเกล้าให้บรรดาทีมงาน เบื้องหลังถึงขนาดแอบนัดพูดคุย โต้ถกเถียง ทั้งเผาทั้งข่มขืนผู้กำกับเป็นว่าเล่น
โคตรๆๆภาพยนตร์แนวทดลองที่ทำการบุกเบิกแนวคิด ‘Music Video’ ดำเนินเรื่องผ่านบทเพลงฮิตอย่าง Blue Velvet, (You’re the) Devil in Disguise, Hit the Road Jack, I Will Follow Him ฯ ฟังดูเหมือนไม่มีอะไรอันตราย แต่การฉาย Scorpio Rising (1963) มีความเสี่ยงอาจโดนจับติดคุกโดยไม่รู้ตัว!
การเริงระบำของจักรกล คือภาพยนตร์แนวทดลอง (Experimental) ด้วยอิทธิพลของ Dadaism เปรียบเทียบระหว่างมนุษย์กับเครื่องยนต์กลไก ทั้งภาพและเสียงต่างมีความตื่นหู ตื่นตา แปลกใหม่ เปิดประสบการณ์ไม่ซ้ำแบบใคร
นำกล้องติดตั้งบนแขนจักรกล สามารถเคลื่อนหมุนรอบทุกทิศทาง ตั้งไว้กลางทิวทัศน์ธรรมชาติไร้ผู้คน แล้วทดลองบันทึกภาพความยาว 3 ชั่วโมงอาจดูน่าเบื่อหน่าย แต่บางคนคงเพลิดเพลินกับความเป็นไปได้ไม่รู้จบ
ได้รับยกย่อง “Masterpiece of Experimental Cinema” ทั้งๆมีเพียงการถ่ายภาพภายในห้องพัก 45 นาทีค่อยๆซูมเข้าไปยังรูปภาพ’คลื่น’ทะเลบนฝาผนัง แต่กลับเต็มไปด้วยรายละเอียดชวนให้ขบครุ่นคิด โดยเฉพาะการใช้เสียงลวงหู ‘Auditory Illusion’ ทุกสิ่งอย่างพบเห็นล้วนคือภาพลวงตา ‘Strawberry Fields Forever’
ประมาณ 8 ชั่วโมงกับภาพถ่ายตึก Empire State Building ตั้งแต่พระอาทิตย์ใกล้ตกดิน จนท้องฟ้ามืดมิด แล้วเปิดไฟส่องสว่าง บางคนอาจสามารถเพลิดเพลินผ่อนคลาย แต่สำหรับอีกหลายคนกลับรู้สึกน่าเบื่อหน่ายชิบหาย
การทดลองเกี่ยวกับสื่อภาพยนตร์ที่แปลกประหลาด แต่กลับประสบความสำเร็จที่สุดของ Andy Warhol ด้วยการบันทึกภาพเรื่อยเปื่อยของผู้พักอาศัยใน Hotel Chelsea แล้วนำมาฉายสองจอพร้อมกัน ‘Split Screen’ ความยาวตั้ง 210 นาที จะมีใครดูรู้เรื่องไหมเนี่ย?
ยัยเฉื่อย Wanda เป็นคนเชื่องชักช้า ขาดความกระตือรือร้น ตัวแทนชนชั้นแรงงาน (Working Class) โชคชะตานำพาให้กลายเป็นโจรปล้นธนาคาร ถูกศาลตัดสินจำคุก 20 ปี พูดขอบคุณผู้พิพากษา ทำให้ตนเองมีที่ซุกหัวนอนเสียที
เมื่อโลกมันฟ่อนเฟะ เน่าเละเทะ สองสาวดอก Daisies จะมีชีวิตเหมือนคนปกติได้อย่างไร ย่อมต้องถูกเชิดชัก กระทำสิ่งอัปลักษณ์ สะท้อนเสียดสีสภาพสังคมยุคสมัยหลังสงครามโลกได้อย่างโคตรๆเหนือจริง (Surrealist) ถึงระดับไร้เหตุผล (Absurdity)
Alabama หนึ่งในรัฐทางตอนใต้สหรัฐอเมริกาที่ช่วงต้นทศวรรษ 60s ยังคงยึดถือมั่น Jim Crow laws แต่เมื่อนักศึกษาผิวสีสองคนต้องการเข้าศึกษาต่อ University of Alabama จึงกลายเป็นการเผชิญหน้าครั้งสำคัญระหว่างผู้ว่าการรัฐ George Wallace vs. ประธานาธิบดี John F. Kennedy
สารคดียุคสมัยใหม่ (Modern Documentary) เริ่มต้นที่ Primary (1960) แบกกล้อง ถือไมค์ ‘direct cinema’ บันทึกภาพหาเสียง ขึ้นเวทีปราศัย การเลือกตั้งขั้นต้น (Primary Vote) ระหว่างผู้สมัคร John F. Kennedy vs. Hubert Humphrey ณ รัฐ Wisconsin เมื่อปี ค.ศ. 1960
ร้อยเรียงภาพภูมิทัศน์ New York City ในความทรงจำของผู้กำกับ Chantal Akerman เมื่อครั้นเคยปักหลักอาศัยอยู่สหรัฐอเมริกา ทำออกมาลักษณะคล้ายๆ “City Symphony” แต่ใช้การอ่านจดหมายมารดา พรรณาถึงข่าวสารจากที่บ้าน
Ju แปลว่าฉัน (I), Tu อาจหมายถึงผู้ชม (You), Il บุรุษผู้มีความเห็นแก่ตัว (He), Elle เธอคือคนที่ฉันต้องการร่วมเพศสัมพันธ์ (She), ภาพยนตร์แนวทดลองเกี่ยวกับ ฉัน-เขา-เธอ โดยคุณเป็นผู้ครุ่นคิดตัดสินว่าผู้กำกับ Chantal Akerman ต้องการสื่อนัยยะถึงอะไร
กระเบื้องโมเสกความทรงจำ อัตชีวประวัติผู้กำกับ Terence Davies นำเสนอการจากไปของบิดา ที่ยังคงสร้างอิทธิพลให้ลูกหลานสืบต่อมา งดงามวิจิตรศิลป์ แต่อาจมีความเฉพาะตัวเกินไปสักนิด
ภาพยนตร์แนว Black Comedy ที่เป็นอัตชีวประวัติ (Autobiographical) ของผู้กำกับ Bruce Robinson นำจากประสบการณ์จริง เมื่อ’ฉัน’ถูกคุกคามทางเพศจาก Franco Zeffirelli ระหว่างถ่ายทำ Romeo and Juliet (1968)
Bob Dylan กลายเป็นตำนานเพราะอะไร? บทเพลงไพเราะ? เนื้อคำร้องแฝงข้อคิด? หรืออุปนิสัยหัวขบถ ดื้อรั้น สนเพียงกระทำสิ่งตอบสนองความต้องการส่วนตน? รับชมสารคดีเรื่องนี้อาจทำให้คุณตระหนักถึงตัวตนแท้จริง ที่ไม่ได้น่ายกย่องสรรเสริญสักเท่าไหร่