ณ.คอน ลับแล | แห่งการรีวิว-วิเคราะห์-วิจารณ์
มนุษย์มีสิทธิ์จะเพ้อฝัน อิสรภาพในสิ่งที่อยากทำ แต่ถ้าไม่รับรู้จักหักห้ามควบคุมตนเอง มันแตกต่างอะไรกับเดรัจฉาน? Dead Poets Society นำเสนออุดมการณ์ชวนเชื่อซ้ายจัด (เสรีนิยม) แม้สามารถเปิดมุมมองโลกทัศน์ใหม่ๆ สร้างแรงบันดาลใจให้ใครต่อใคร แต่ใช่ว่าทุกคนจะต้องการลุกขึ้นยืน
Will Hunting คือเด็กหนุ่มอัจฉริยะที่ทำตัวเกรียนไปวันๆ แต่จะมีใครสามารถทำความเข้าใจสาเหตุผล เพราะอะไร? ทำไม? ที่มาที่ไป เบื้องหลังความเป็นมา ไม่มีทางที่จู่ๆมนุษย์คนหนึ่งจะแสดงนิสัยเห็นแก่ตัว เอาแต่ใจ ต่อต้านสังคมระดับนี้หรอกนะ, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
I Killed My Mother คือภาพยนตร์เรื่องแรกแจ้งเกิดผู้กำกับ/นักแสดง Xavier Dolan พัฒนาบทกึ่งๆอัตชีวประวัติเมื่ออายุ 16 เริ่มถ่ายทำตอน 18-19 เข้าฉายเทศกาลหนังเมือง Cannes สาย Director’s Fortnight คว้ามาถึง 3 รางวัล, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Where Is the Friend’s Home? (1987) : Abbas Kiarostami ♥♥♥♥
เด็กชายตระหนักได้ว่าหยิบสมุดการบ้านเพื่อนติดตัวกลับมาด้วย ต้องการนำส่งคืนก่อนถูกครูลงโทษพรุ่งนี้เช้า แต่… บ้านนายอยู่ไหน? ภาพยนตร์สร้างชื่อระดับนานาชาติให้ผู้กำกับ Abbas Kiarostami งดงามดั่งบทกวี, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Election (1999) : Alexander Payne ♥♥♥♥
การเลือกตั้งประธานนักเรียน ที่สื่อได้ถึงการ’เลือก’ใช้ชีวิต ระหว่างทำทุกสิ่งอย่างเพื่อชัยชนะโดยไม่สนถูกผิด หรือปล่อยให้อะไรๆเกิดขึ้นดำเนินไปตามโชคชะตา, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Kes (1969) : Ken Loach ♥♥♥♥
เด็กชายอายุ 15 ปี รูปร่างผอมกะหร่อง ทื่มทื่อ มาจากครอบครัวเหมืองจนๆ มักถูกกลั่นแกล้งสารพัดจากเพื่อนนักเรียน และตกเป็นเป้าโจมตีของครูจอมเผด็จการ แต่สิ่งหนึ่งที่เขาไม่เคยสูญเสียคือจิตวิญญาณ เพ้อใฝ่ฝันโบยบินอิสระเสรีเหมือนเหยี่ยวเคสเตรล (Kestrel) จับมาฝึกฝนเลี้ยงดูแล ก่อนท้ายที่สุด…, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
A Little Princess (1995) : Alfonso Cuarón ♥♥♥♡
ผลงานโกอินเตอร์ Hollywood เรื่องแรกของ Alfonso Cuarón ก้าวออกจากเส้นกรอบวงกลม มุ่งสู่โลกกว้างแห่งอิสรภาพ จินตนาการไร้ขอบเขต, งานภาพอันสุดมหัศจรรย์ของ Emmanuel Lubezki ทำให้ได้เข้าชิง Oscar: Cinematography หนแรก
What Have You Done to Solange? (1972) : Massimo Dallamano ♥♥♡
ครูสอนพละ ทั้งๆแต่งงานมีภรรยาอยู่แล้ว กลับสร้างสัมพันธ์สวาทกับลูกศิษย์สาวอายุ 18 ปี ระหว่างกำลังพลอดรักบังเอิญอยู่ในบริเวณสถานที่เกิดเหตุการณ์ฆาตกรรม จะบอกกับตำรวจว่าไปทำอะไรอยู่แถวนั้นก็ใช่ที่ แล้วนี่ฉันจะทำอย่างไรต่อไปดี?
Suspiria (2018) : Luca Guadagnino ♥♥♥♥
Suspiria ภาษาอิตาลี แปลว่า เสียงคราง, ทอดถอนหายใจ คงเป็นอาการของใครหลายๆคนเมื่อรับชมภาพยนตร์เรื่องนี้ ชอบไม่ชอบอยู่ที่สามารถเข้าถึงนามธรรมซ่อนเร้นมากน้อยแค่ไหน เพราะทุกสิ่งอย่างคือกระจกสะท้อนกันได้ เกิด-ตาย ชาย-หญิง อดีต-ปัจจุบัน ความจริง-ความฝัน ภาพหลอน-เวทย์มนต์ เยอรมันตะวันออก-ตะวันตก เคลื่อนไหวทางการเมือง-พิธีกรรมแม่มด สุดท้ายอยู่ที่เราจะเรียนรู้การอยู่ร่วมกันได้อย่างไร
Grease (1978) : Randal Kleiser ♥♥♥
กาลเวลาได้ทำให้หนัง ‘พลาสติก’ เรื่องนี้เสื่อมคุณค่าลง แต่เพราะคือสัญลักษณ์แห่งทศวรรษ 70s ยอดขายอัลบัม Soundtrack สูงอันดับสองแห่งปี (เป็นรองเพียง Saturday Night Fever) หนังเพลงทำเงินมากสุดแทนที่ The Sound of Music (1965) และส่งให้ John Travolta กลายเป็น Elvis Presley แห่งวงการภาพยนตร์, ใครเกิดทันทศวรรษนั้นย่อมคงเคลิบเคลิ้มหลงใหลคลั่งไคล้มากยิ่งทีเดียว
if… (1968) : Lindsay Anderson ♥♥♥♥
บรรยากาศความตึงเครียดในโรงเรียน ไม่เพียงสะท้อนขนบวิถีทางสังคมของประเทศอังกฤษ ยังเหมารวมถึงสถานการณ์โลกในทศวรรษสงครามเย็น สร้างความอึดอัดอั้นคับข้องใจให้กับ Malcolm McDowell และผองเพื่อน เหมือนระเบิดเวลาที่กำลังนับถอยหลัง รอคอยวันจะทำลายทุกสิ่งอย่างขว้างหน้า, คว้ารางวัล Palme d’Or และ “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Zero for Conduct (1933) : Jean Vigo ♥♥♥
แม้จะความยาวเพียง 40 กว่านาที แต่นี่คือโคตรภาพยนตร์แนว Surrealist แบบเดียวกับ Un chien andalou (1929) และ L’Age d’Or (1930), เรื่องราวของเด็กนักเรียนกลุ่มหนึ่ง ทนไม่ไหวแล้วต่อความเข้มงวดกวดขันเกินไปของครูอาจารย์ ตัดสินใจรวมกลุ่มต่อต้านก่อกบฏเล็กๆ ไม่ได้เพื่อเรียกร้องต่อรอง แต่ระเบิดออกซึ่งความอึดอัดอั้นตันใจ เหตุการณ์นี้กลายเป็นอิทธิพลให้ The 400 Blows (1959) และ if… (1968)
The Blue Angel (1930) : Josef von Sternberg ♥♥♥♡
หนังพูดเรื่องแรกของประเทศเยอรมัน แจ้งเกิด Marlene Dietrich ด้วยการเป็นนักเต้นยั่วโชว์เรียวสุดเซ็กซี่ ทำให้อาจารย์ผู้หัวโบราณคร่ำครึ Emil Jannings หลงใหลในเสน่ห์จนลาออกมาขอแต่งงาน แต่ภายหลังก็ได้พบความน่าอับอายขายหน้าแทรกแผ่นดินหนี เกิดเป็น Tragicomedy ที่ผู้ชมสมัยนี้อาจไม่ค่อยขำสักเท่าไหร่
Au Revoir Les Enfants (1987) : Louis Malle ♥♥♥♥♡
ผู้กำกับ Louis Malle เมื่อครั้นอายุ 11 ปี ระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2 ครอบครัวส่งไปโรงเรียนประจำ วันหนึ่งพบเห็นทหารเยอรมัน (Gestapo) จับกุมเพื่อนสามคน ที่แท้จริงแล้วมีเชื้อสาย Jews พาตัวส่งไปค่าย Auschwitz ด้วยความยังไม่รู้ประสีประสาอะไรทั้งนั้น แต่เหตุการณ์ครั้งนั้นได้กลายเป็นตราบาป ความทรงจำประทับฝังใจไม่รู้ลืมเลือน, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Lady Bird (2017) : Greta Gerwig ♥♥♥♥
ตัวละคร Lady Bird ของ Saoirse Ronan คือ Alter Ego ของผู้กำกับ Greta Grewig หญิงสาวเป็นดั่งนกในกรงที่ดิ้นรนไขว่คว้าหาอิสรภาพ แต่เมื่อครั้นได้รับโอกาสตีปีกโบยบิน กลับหวนระลึกนึกอยากจะย้อนคืนสู่บ้านเก่าหลังเดิม, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Twenty-Four Eyes (1954) : Keisuke Kinoshita ♥♥♥♥♡
นี่คือภาพยนตร์ระดับ Masterpiece กวาดทุกรางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยมของประเทศญี่ปุ่น และคว้า Golden Globe: Best Foreign Film เรื่องราวของคุณครูสาวประจำชั้นกับนักเรียน 12 คน รู้จักสนิทสนมกันตั้งแต่ ป.1 จนถึง ป.6 พบเห็นพวกเขาเติบโต มีชีวิต ผ่านช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง แม้จะเหลือรอดแค่ประมาณครึ่งหนึ่ง แต่สัมพันธภาพศิษย์-อาจารย์ ก็ไม่เคยแปรเปลี่ยนสั่นคลอน, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Battle Royale (2000) : Kinji Fukasaku ♥♥♥♡
‘ชีวิตคือการต่อสู้เข่นฆ่า ผู้ชนะมีเพียงหนึ่งเดียวเท่านั้น’, เกมนรก โรงเรียนพันธุ์โหด เป็นภาพยนตร์ที่แฝงไปด้วยนัยยะสะท้อนเสียดสีสังคม การเมือง การศึกษา บุคคลผู้สามารถมีชีวิตเอาตัวรอดได้ในโลก Dystopian จะต้อง 1) บริสุทธิ์ดีแท้ ไม่เคยทำร้ายใคร 2) ฆ่าเฉพาะยามจำเป็น เพื่อป้องกันตัวเองและคนที่ตนรักเท่านั้น
A Child Is Waiting (1963) : John Cassavetes ♥♥♥
(mini Review) Burt Lancaster กับ Judy Garland ทำงานเป็นครูในโรงเรียนสอนเด็กพิเศษ ถ้าคุณพบว่าลูกรักมีความผิดปกติทางกายหรือจิต จงอย่าอับอาย อย่าทอดทิ้ง เพราะเขาจะไม่เหลือใครให้พึ่งพิงอีกแล้ว และย่อมต้องการความเอาใจใส่มากกว่าทั่วไปแน่ๆ, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
ครูบ้านนอก (พ.ศ.๒๕๒๑) : สุรสีห์ ผาธรรม ♥♥♥♡
หนังไทยคลาสสิกคุณภาพเยี่ยม แฝงแนวคิดลึกซึ้งในอุดมการณ์ของการใช้ชีวิตเป็นครู, ถือว่าเป็นหนังที่ทรงคุณค่าอย่างยิ่งสำหรับคนไทย สักครั้งหนึ่งในชีวิต”ต้อง”หามารับชมดู แม้คุณภาพอาจจะเทียบไม่ได้กับสมัยนี้ มีความเก่า เชย ล้าหลังในแบบวิถีหนังไทยคลาสสิก แต่ได้ถ้าได้ขบคิดทบทวนทำความเข้าใจ ก็จะเห็นประโยชน์ที่ผู้สร้างตั้งใจใส่ไว้
Children of Heaven (1997) Iranian : Majid Majidi ♥♥♥♥♡
ว๊าว! นี่เป็นหนังสุดมหัศจรรย์ที่ต้องบอกต่อ และ “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย” เด็กชายทำรองเท้าของน้องสาวหาย เขาพยายามทำทุกอย่าง รวมถึงลงแข่งขันวิ่งมาราธอน เขาไม่สนใจอันดับ 1 และ 2 เป้าหมายคืออันดับ 3 ที่มีรองเท้าคู่หนึ่งเป็นรางวัล