ภาพยนตร์ขนาดยาวเรื่องแรกของผู้กำกับ Claire Denis เดินทางกลับบ้านเกิดยัง West Africa แม้จากมาหลายปี แต่หลายๆความทรงจำดีๆ ยังคงติดตราฝังใจ ทำออกมาในลักษณะบันทึกความทรงจำ (memoir) อาจดูเรื่อยๆเปื่อยๆ แต่ความสัมพันธ์ระหว่างมารดากับคนใช้ผิวสี ช่างมีความตึงเครียด(ทางเพศ)ยิ่งนัก!
เรื่องราวการไต่เต้า ก้าวสู่จุดสูงสุดของ Maria Braun (รับบทโดย Hanna Schygulla) สะท้อนอิทธิพลสงครามโลกครั้งที่สอง หลังจากเยอรมันราบเรียบเป็นหน้ากลอง ค่อยๆก่อร่างสร้างตัวขึ้นใหม่ จนกระทั่งหวนกลับมายิ่งใหญ่เทียบเท่าอดีตอีกครั้ง
ดัดแปลงจากนวนิยายกึ่งอัตชีวประวัติของ Philip K. Dick นำประสบการณ์หลังหย่าร้างภรรยา (คนที่สี่) เสพติดยาจนเริ่มเห็นภาพหลอน ยังดีที่เข้ารักษาตัวในสถานบำบัดได้ทัน แต่เพื่อนของเขาหลายคนอาจไม่โชคดีเช่นนั้น, หนังมีความเป็น ‘สไตล์ Linklater’ มากไปนิด แต่ก็มืดหม่นและเจ็บจี๊ดถึงทรวงใน
มนุษย์ทุกคนต้องเผชิญหน้าสายลม มรสุม ทั้งลูกเล็ก-ใหญ่ บางคนเลือกปล่อยตัวปล่อยใจล่องลอยไป แต่สำหรับผู้กำกับ Hayao Miyazaki ทั้งชีวิตพยายามพุ่งชน ต่อต้าน ย่างก้าวเดินไปข้างหน้า เฉกเช่นเดียวกับ Jirô Horikoshi วิศวกรออกแบบเครื่องบินขับไล่ Mitsubishi A6M (Zero Fighter) ทั้งรู้ต้องถูกนำไปใช้ในสงคราม เข่นฆ่าคนตายนับไม่ถ้วน ขณะเดียวกันนั่นคือความเพ้อฝันใฝ่ ได้มีโอกาสสรรค์สร้างเครื่องบินโลกจดจำ
Roma (1972) : Federico Fellini ♥♥♥♥
Fellini’s Roma มีลักษณะของ ‘City Symphony’ ร้อยเรียงภาพกรุงโรม นำเสนอคู่ขนานระหว่างปี 1939 (ที่ Fellini เดินทางมาเมืองหลวงครั้งแรก) และปัจจุบันนั้นทศวรรษ 70s พบเห็นการเปลี่ยนแปลงที่ราวกับความเพ้อฝัน เก็บฝังไว้ใน Time Capsule ชั่วนิรันดร์
The Revenant (2015) : Alejandro González Iñárritu ♥♥♥♥
ธรรมชาติวิทยาของมนุษย์ ใครเข่นฆาตกรรมลูกเราก็ต้องติดตามล้างแค้นเอามันคืน! แต่นั่นมันสัจธรรมความจริงเสียที่ไหน เมื่อใดผู้ถูกกระทำเรียนรู้จักการให้อภัย สามารถปลดปล่อยวางอคติ ความหมกมุ่นครุ่นยึดติด สูดลมหายใจเข้า-ออกช้าๆเกิดเป็นสมาธิ จิตวิญญาณก็จักพบเจอความสงบสันติสุขในชีวิต
Nostalghia (1983) : Andrei Tarkovsky ♥♥♥
เพราะไม่สามารถอดรนทนต่อความเผด็จการของสหภาพโซเวียต ปรมาจารย์ผู้กำกับ Andrei Tarkovsky เลยอพยพหลบหนีภัยมาอยู่ประเทศอิตาลี แต่ก็ยังคร่ำครวญหวนระลึกถึง’ภาพ’ผืนแผ่นดินบ้านเกิด ถ่ายทอดออกมาสู่ Nostalghia ด้วยความรวดร้าวระทมใจ
The Night of the Shooting Stars (1982) : Taviani brothers ♥♥♥
ชื่อหนังและโปสเตอร์ดาวตกนี้ ช่างมีความสวยงามน่าสนใจเหลือเกิน สงสัยจะเกี่ยวกับเทพนิยายแฟนตาซีเพ้อฝัน แต่แท้จริงแล้วคือเรื่องราวกึ่งชีวประวัติของสองพี่น้องผู้กำกับ Taviani ในความค่ำคืนทรงจำที่พวกเขาประจักษ์เห็นเพื่อนบ้านถูกทหารนาซีกราดยิงสังหารหมู่, คว้ารางวัล Grand Prix จากเทศกาลหนังเมือง Cannes
My Neighbor Totoro (1988) : Hayao Miyazaki ♥♥♥♥
โทโทโร่เพื่อนรัก อาจมองได้คือแฟนตาซีที่เกิดขึ้นในจินตนาการของเด็กหญิงสาว ไม่สิเป็นกึ่งอัตชีวประวัติของผู้กำกับ Hayao Miyazaki ถ่ายทอดความคิดเพ้อฝัน อารมณ์ความรู้สึก และความทรงจำวัยเด็กของตนเอง แปรสภาพความทุกข์โศกเศร้า กลายเป็นภาพแห่งรอยยิ้มโลกสวย, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Mera Naam Joker (1970) : Raj Kapoor ♥♥♥♡
ภาพยนตร์ระดับมหากาพย์ของผู้กำกับ Raj Kapoor ใช้เวลาสร้าง 6 ปี ทุนสร้างมหาศาล ความยาว 244 นาที ฉายครั้งแรก Flop ดับสนิท แต่แค่เพียงปีกว่าๆกลายเป็นกระแส Cult เพราะความลึกซึ้งด้วยปรัชญาและความหมายชีวิต นำเสนอกึ่งๆชีวประวัติของผู้กำกับเอง ‘อยากเป็นตัวตลกผู้ยิ่งใหญ่ ก็ต้องมีชีวิตที่เหมือนตัวตลกเสียก่อน’
Hour of the Wolf (1968) : Ingmar Bergman ♥♥♡
หนังแนว Gothic Horror ที่เป็นกึ่งอัตชีวประวัติของผู้กำกับ Ingmar Bergman โดยมี Max von Sydow เป็นตัวตายตัวแทน และชู้สาวที่รักมากขณะนั้น Liv Ullmann เป็นภรรยา, นี่แปลว่าจิตใจของผู้กำกับขณะนั้น มีความหวาดหวั่นกลัว อกสั่นขวัญผวาต่อบางสิ่งบางอย่าง แต่จะคืออะไรละ?
Smiles of a Summer Night (1955) : Ingmar Bergman ♥♥♥♥
ถึงจะเป็นคนที่เต็มเปี่ยมด้วยศรัทธา เคร่งครัดศาสนา แต่ปรมาจารย์ผู้กำกับ Ingmar Bergman กลับเป็นเด็กเก็บกด มีความวุ่นวายกับผู้หญิงค่อนข้างมาก แต่งงานถึง 5 ครั้ง นี่ไม่รวมการเกี้ยวพาราสี เป็นชู้กับนักแสดงขาประจำทั้งหลายของเขาอีก, หนังเรื่องนี้มองได้คือกึ่งอัตชีวประวัติของผู้กำกับ แนวตลกชู้ (Adultery Comedy) และเป็นครั้งแรกที่ชื่อของ Bergman ได้กลายเป็นที่รู้จักทั่วโลก
The Illusionist (2010) French : Sylvain Chomet ♥♥♥♡
อนิเมชั่นสัญชาติฝรั่งเศสเรื่องนี้ สร้างขึ้นเพื่อคารวะ Jacques Tati โดยใช้ภาพลักษณ์ของ Monsieur Hulot ดัดแปลงเรื่องราวจากบทภาพยนตร์ที่ผู้กำกับดังพัฒนาค้างไว้ไม่เสร็จ, สร้างโดย Sylvain Chomet ที่มีผลงานดังอย่าง Triplets of Belleville (2003) และหนังได้เข้าชิง Oscar: Best Animated Feature Film
Grave of the Fireflies (1988) : Isao Takahata ♥♥♥♥
หิ่งห้อยเรืองแสงด้วย 2 เหตุผล 1) ล่อลวงเหยื่อจับกิน 2) หาคู่ผสมพันธุ์ กับภาพยนตร์อนิเมชั่นเรื่องนี้ได้สร้างอีกเหตุผล เป็นสัตว์สัญลักษณ์แทนความหมายของ ‘การมีชีวิต’ ผลงานจาก Isao Takahata หนึ่งในผู้ก่อตั้งสตูดิโอลิจิบลี เตรียมทิชชู่ไว้ให้พร้อม, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Moonlight (2016) : Barry Jenkins ♥♥♥♥♥
ความสวยงามของ Moonlight คือการโคจรหมุนรอบเป็นวงกลม อาบแสงจันทราในเสี้ยวชีวิตที่ต่างกัน บางครั้งล่องลอย สะเทินบกสะเทินน้ำ บางครั้งจมดิ่งลงไปในความมืดมิด ซึ่งเมื่อถึงจุดหนึ่ง ชายหนุ่มต้องมีการตัดสินใจ เลือก-คิด-ทำ เป็นอะไรด้วยตัวเอง, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
All That Jazz (1979) hollywood : Bob Fosse ♥♥♥♥
ความจริง-ความฝัน ปัจจุบัน-อดีต-อนาคต คือสิ่งที่กระจัดกระจายอย่างไร้แบบแผน ในหนังเพลงรางวัล Palme d’Or ของผู้กำกับ Bob Fosse แบบเดียวกับ 8½ (1963) ของ Federico Fellini, เรื่องราวกึ่งอัตชีวประวัติของผู้กำกับที่พยายามสร้างสรรค์ผลงานชิ้นใหม่ให้ประสบความสำเร็จ ต่างกันที่ 8½ นำเสนอวิกฤตทางความคิดสร้างสรรค์ (สมอง) ส่วน All That Jazz ทำการผ่าตัดเปิดอก (หัวใจ)
I Vitelloni (1953) Italian : Federico Fellini ♥♥♥♥
หนังรางวัล Silver Lion: Best Director แจ้งเกิดให้กับ Federico Fellini แม้จะยังอยู่ในช่วงพัฒนาสไตล์ของตนเอง แต่ก็ถือว่ามีความโดดเด่น แบบเดียวกับ Amarcord (1973), เรื่องราวของชายหนุ่ม 5 คน ที่อายุกว่า 30 แล้ว แต่ไม่รู้จักหางานทำ เกาะครอบครัวกิน ใช้ชีวิตไปวันๆ อะไรที่ทำให้พวกเขาเป็นแบบนี้? แล้วจะมีใครในกลุ่ม สามารถเปลี่ยนตัวเองได้หรือเปล่า?
เรื่องราวกึ่งชีวประวัติ จักรพรรดินีแคทเธอรีนที่ 2 แห่งรัสเซีย (Catherine the Great) ตั้งแต่อภิเสกสมรสจนขึ้นครองราชสมบัติ ประทับอยู่พระราชวังเต็มไปด้วยรูปปั้น สัตว์ประหลาดหน้าตาอัปลักษณ์ และเรื่องราวความรักที่สุดแสนสัปดล จนสามารถเรียกได้ว่า Gothic Masterpiece
Mongol: The Rise of Genghis Khan (2007) Russian : Sergei Bodrov ♥♥♥
ภาพยนตร์กึ่งอัตชีวประวัติของเตมูจินนักรบชาวมองโกล ก่อนที่จะเปลี่ยนเป็น เจงกิสข่านผู้ยิ่งใหญ่ เล่าเรื่องราวตั้งแต่ตอนเป็นเด็ก แต่งงาน กลายเป็นผู้นำชนเผ่า จนกระทั่งรวบรวมชาวมองโกลเป็นผืนแผ่นดินเดียว, หนังได้เข้าชิง Oscar: Best Foreign Language Film ใครชอบหนังที่มีภาพวิวทิวทัศน์ท้องทุ่งสวยงามสุดลูกหูลูกตา ไม่ควรพลาด
Jeanne Moreau รับบทนางแมวสาว Catherine ชอบเคล้าคลอเคลีย Jules and Jim อาศัยอยู่เคียงชิดใกล้ แต่ตัวเธอเองกลับไม่ยินยอมถูกครอบครอง ตกเป็นเจ้าของบุคคลใด ต้องการใช้ชีวิตอย่างอิสรภาพ ไร้พันธนาการเหนี่ยวรั้ง นั่นคือทัศนคติ/ค่านิยมหญิงสาวยุคสมัยใหม่ กลายเป็น ‘Iconic’ ยิ่งใหญ่เหนือกาลเวลา
