
เมื่อประธานกรรมการเทศกาลหนังเมือง Cannes ปีนั้น Yves Montand ประกาศรางวัล Palme d’Or อย่างเป็นเอกฉันท์! ทำให้เกิดทั้งเสียงปรบมือและโห่ขับไล่ ผู้กำกับ Maurice Pialat ขึ้นกล่าวสุนทรพจน์บอกว่า ‘ถ้าคุณไม่ชอบผลงานผม ผมก็ไม่ชอบขี้หน้าพวกคุณเหมือนกัน’
เมื่อประธานกรรมการเทศกาลหนังเมือง Cannes ปีนั้น Yves Montand ประกาศรางวัล Palme d’Or อย่างเป็นเอกฉันท์! ทำให้เกิดทั้งเสียงปรบมือและโห่ขับไล่ ผู้กำกับ Maurice Pialat ขึ้นกล่าวสุนทรพจน์บอกว่า ‘ถ้าคุณไม่ชอบผลงานผม ผมก็ไม่ชอบขี้หน้าพวกคุณเหมือนกัน’
ตาบอดคลำช้าง คือแนวคิดที่ผู้กำกับ Gus Van Sant ใช้นำเสนอเหตุการณ์สังหารหมู่ ณ โรงเรียนมัธยมปลาย Columbine High School เมื่อวันที่ 20 เมษายน ค.ศ. 1999 ด้วยการร้อยเรียงเรื่องราววัยรุ่น ทั้งมีส่วนร่วม พบเห็น เป็น-ตาย แต่ไม่มีใครล่วงรับรู้ว่าบังเกิดห่าเหวอะไรขึ้น, คว้ารางวัล Palme d’Or จากเทศกาลหนังเมือง Cannes
Palme d’Or ที่ได้รับเสียงโห่มากกว่าปรบมือ สะท้อนเสียดสี ล้อเลียนวิถีอเมริกัน ใครๆต่างเพ้อใฝ่ฝัน ต้องการไปให้ถึงสรวงสวรรค์หลังสายรุ้ง The Wizard of Oz แต่โลกความจริงกลับมีสภาพต่ำตม นรกบนดิน ผู้ชมก็แทบดับดิ้นถ้าอยากจะเข้าใจภาพยนตร์ NC-17 เรื่องนี้
The Mission (1986) : Roland Joffé ♥♥
เรื่องราวของ Missionary คณะ Jesuit เดินทางเข้าไปเผยแพร่ศาสนายังทวีปอเมริกาใต้ ให้กับชนเผ่าพื้นเมืองแห่ง Amazon แต่พอศรัทธาเริ่มบังเกิด กลับถูกสั่งให้ล้มเลิกภารกิจ นี่นะหรือลัทธิอาณานิคม, น่าจะเป็นภาพยนตร์รางวัล Palme d’Or ยอดแย่ที่สุด
Secrets & Lies (1996) : Mike Leigh ♥♥♥♥
หญิงสาวผิวสี ตัดสินใจออกติดตามหามารดาที่แท้จริง กลับค้นพบว่าเธอนั้นเป็นคนขาว! มันช่างเป็นเหตุการณ์เต็มไปด้วยลับลมคมใน คำโป้ปดหลอกลวง แต่จะทำอย่างไรถึงให้ทุกสิ่งอย่างสามารถก้าวผ่านไปได้, คว้ารางวัล Palme d’Or จากเทศกาลหนังเมือง Cannes และ “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Parasite (2019) : Bong Joon-ho ♥♥♥♥
จริงๆแล้วไม่ใช่แค่คนจนหรือรวยที่เปรียบได้กับชนชั้นปรสิต แต่คือมนุษย์ทุกคนในระบอบทุนนิยม ต่างพยายามกอบโกยกิน แสวงหาผลประโยชน์ส่วนตน เต็มไปด้วยความโลภละโมบเห็นแก่ตัว สร้างความ’เหม็น’ฉาวโฉ่ไปทั่วทั้งโลกา รวมถึงภาพยนตร์เรื่องนี้ก็เช่นกัน, คว้ารางวัล Palme d’Or จากเทศกาลหนังเมือง Cannes อย่างเป็นเอกฉันท์
La Vie d’Adèle – Chapitres 1 & 2 (2013) : Abdellatif Kechiche ♥♥♥♥ โดยปกติแล้วน้ำเงินคือโทนสีเย็น มอบสัมผัสอันหนาวเหน็บยะเยือก สั่นสะท้าน เปล่าเปลี่ยวเดียวใจ แต่การตั้งชื่อหนังบอกว่าเป็นสีที่อบอุ่น ไม่ต่างกับทัศนะตัวละครที่มิได้ใคร่สนใจนัยยะความหมายอะไร เพียงเห็นเป็นสีแห่งความรัก ปรารถนา กระหายใคร่รู้ เกิดความอิ่มอุ่นขึ้นภายใน, คว้ารางวัล Palme d’Or จากเทศกาลหนังเมือง Cannes
I, Daniel Blake (2016) : Ken Loach ♥♥♥♥
มันอาจเป็นมุมมองข้างเดียวที่ผู้กำกับ Ken Loach ต้องการโจมตีระบบสวัสดิการ/จัดหางานรัฐ แต่เหตุการณ์ลักษณะดังกล่าว ใครๆก็ล่วงรับรู้ว่าเป็นเรื่องจริง เว้นเสียแค่คนทำงานใต้ระบบเท่านั้น, คว้ารางวัล Palme d’Or จากเทศกาลหนังเมือง Cannes
The Wind That Shakes the Barley (2006) : Ken Loach ♥♥♥
ในปีที่ Wong Kar-wai เป็นประธานกรรมการเทศกาลหนังเมือง Cannes เลือกมอบรางวัล Palme d’Or ให้กับ The Wind That Shakes the Barley ตัดหน้าภาพยนตร์โดดเดนกว่าอย่าง Babel, Pan’s Labyrinth, Volver ทำไมกันนะ?
L’Enfant (2005) : Dardenne brothers ♥♥♥♥
Jérémie Renier รับบทหัวขโมยกระจอก ได้เงินมา ใช้จ่ายไป ไม่เคยครุ่นคิดอะไรถึงอนาคต หรือสนศีลธรรมจรรยา หลังจากแฟนสาวคลอดลูก กำลังลุ่มร้อนต้องการเงิน เลยลักพาตัวไปขาย, คว้ารางวัล Palme d’Or “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Rosetta (1999) : Dardenne brothers ♥♥♡
วัยรุ่นสาว Rosetta (บทบาทแรกแจ้งเกิด Émilie Dequenne) แค่ต้องการงานทำ มีชีวิตแบบปกติทั่วไป และขอเพื่อนสนิทสักคน แต่โชคชะตานำพาให้เธอได้มาแล้วสูญเสีย ตกบ่อน้ำซ้ำแล้วซ้ำอีก เมื่อไหร่กันฉันจะมีโอกาสนั้น, คว้ารางวัล Palme d’Or อย่างเอกฉันท์จากเทศกาลหนังเมือง Cannes
Das weiße Band (2009) : Michael Haneke ♥♥♥♥
เรื่องราววุ่นๆสุดแสนอัปรีย์ ณ หมู่บ้านเล็กๆทางตอนเหนือของ German Empire ช่วงระหว่างปี ค.ศ. 1913-14 ในมุมมองปรมาจารย์ผู้กำกับ Michael Haneke คือรากฐานแห่งความชั่วร้าย สภาพแวดล้อมที่หล่อหลอมให้เด็กรุ่นนี้เติบโตขึ้นกลายเป็นนาซี, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Fahrenheit 9/11 (2004) : Michael Moore ♥♥♥
จากเคยได้รับคำชมล้นหลาม ต่อการตีแผ่เบื้องหลังความจริงบ้าง-ไม่จริงบ้างของ ปธน. George W. Bush ต่อสงครามอิรัก จนสามารถคว้ารางวัล Palme d’Or แถมกลายเป็นภาพยนตร์สารคดีทำเงินสูงสุด แต่กาลเวลาทำให้ทัศนคติสุดโต่งซ้ายจัดของ Michael Moore ดูไม่ค่อยน่าอภิรมณ์สักเท่าไหร่
The Piano (1993) : Jane Campion ♥♥♥♥♡
สิ่งที่ผู้หญิงต้องการจากผู้ชาย ไม่ใช่อิทธิพลครอบงำเหนือกว่า แค่คือความนุ่มนวลทะนุถนอมเอาใจใส่ อันจักกลายเป็นอำนาจต่อรองที่สามารถสานต่อไปถึงสัมพันธ์ร่วมรักทางกาย, คว้ารางวัล Palme d’Or และ Holly Hunter กวาดเรียบทุกรางวัล Best Actress “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
Shoplifters (2018) : Hirokazu Kore-eda ♥♥♥♥
วัตถุสิ่งของทุกชนิดในโลกสามารถลักขโมยครอบครองเป็นเจ้าของได้ แต่ไม่ใช่จิตใจที่ต้องใช้เวลาศึกษาเรียนรู้ ฟูมฟักเฝ้าทะนุถนอมเอ็นดู แม้มิได้มีสัมพันธ์ทางกายสายเลือด ก็ใช่ว่าจะไม่สามารถเป็นส่วนหนึ่งครอบครัวเดียวกันได้, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
if… (1968) : Lindsay Anderson ♥♥♥♥
บรรยากาศความตึงเครียดในโรงเรียน ไม่เพียงสะท้อนขนบวิถีทางสังคมของประเทศอังกฤษ ยังเหมารวมถึงสถานการณ์โลกในทศวรรษสงครามเย็น สร้างความอึดอัดอั้นคับข้องใจให้กับ Malcolm McDowell และผองเพื่อน เหมือนระเบิดเวลาที่กำลังนับถอยหลัง รอคอยวันจะทำลายทุกสิ่งอย่างขว้างหน้า, คว้ารางวัล Palme d’Or และ “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
sex, lies, and videotape (1989) : Steven Soderbergh ♥♥♥♥♡
ความล้มเหลวในชีวิตคู่ของผู้กำกับ Steven Soderbergh ได้ถูกถ่ายทอดลงมาในภาพยนตร์เรื่องนี้ ทั้งสี่ตัวละครหลักต่างสะท้อนสถานะของตัวเขาเองในช่วงเวลาต่างๆ และตอนจบทำให้ค้นพบสิ่งสำคัญสุดในชีวิตคู่ไม่ใช่แค่ Sex แต่คือความสัมพันธ์ของคนสองคน, คว้ารางวัล Palme d’Or จากเทศกาลหนังเมือง Cannes
The Conversation (1974) : Francis Ford Coppola ♥♥♥♥
หลายคนอาจคิดว่า Francis Ford Coppola ได้แรงบันดาลใจหนังจากเรื่องอื้อฉาวเทปลับในทำเนียบขาวของ ปธน. Richard Nixon แต่ความตั้งใจจริงของผู้กำกับ เป็นเรื่องราวระหว่าง มนุษย์ vs. เทคโนโลยี และความหวาดระแวงรู้สึกผิดต่อสิ่งที่อยู่นอกเหนือการควบคุมของตนเอง, คว้ารางวัล Palme d’Or และเข้าชิง Oscar 3 สาขา
M*A*S*H (1970) : Robert Altman ♥♥♥♥
แม้พื้นหลังจะดำเนินเรื่องใน Mobile Army Surgical Hospital (MASH) ช่วงระหว่างสงครามคาบสมุทรเกาหลี แต่แท้จริงแล้วต้องการสะท้อน-เสียดสี-ต่อต้าน ชำแระความน่าขยะแขยงภายในของสงครามเวียดนามที่กำลังปะทุคุกรุ่น ด้วยรูปแบบ Satire Black Comedy เชิงสัญลักษณ์ที่บัดซบ โคตรเxย ขำกลิ้ง แต่บางคนคงรับไม่ได้ หัวเราะไม่ออก, คว้ารางวัล Palme d’Or แต่พ่าย Oscar: Best Picture ให้ Patton (1970)
The Tree of Wooden Clogs (1978) : Ermanno Olmi ♥♥♥♥
สี่ครอบครัวจนๆพึ่งพาอาศัยอยู่ร่วมกันในบ้านฟาร์มชนบทแถว Bergamo แคว้น Lombardy ประเทศอิตาลี นำเสนอภาพวิถีชีวิตลูกทุ่งของพวกเขาในรอบ 1 ปี พบเห็นเกิด-แก่-เจ็บ-ตาย สุข-ทุกข์ ดี-ชั่ว ได้รับการยกย่องเป็นภาพยนตร์มี ‘มนุษยธรรม’ ที่สุดในโลก คว้ารางวัล Palme d’Or อย่างเป็นเอกฉันท์ “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”