feature film
ในขณะที่ Silence (2016) ของผู้กำกับ Martin Scorsese นำเสนอผ่านมุมมองคนนอก เต็มไปด้วยสัญญะศาสนา ความเชื่อศรัทธาส่วนบุคคล, ฉบับของผู้กำกับ Masahiro Shinoda มุ่งเน้นฉายภาพการใช้อำนาจรัฐ กดขี่ข่มเหงประชาชนครุ่นคิดเห็นแตกต่าง ซึ่งสามารถสะท้อนสภาพสังคม-การเมืองญี่ปุ่นปัจจุบัน(นั้น)
ในยุคสมัย Edo Period (1600-1868) มีกระแสนิยมบทละครเกี่ยวกับคู่รักร่วมกันกระทำอัตวินิบาต (心中, Shinjū แปลว่า Double Suicide) นี่ไม่ใช่แค่เครื่องพิสูจน์ความรักนิรันดร์ แต่ยังคือการสำแดงความหัวขบถ ต่อต้านขนบวิถี ประเพณีวัฒนธรรม สังคมและการเมืองอย่างถึงที่สุด
ชื่อหนังแอบบอกใบ้ว่า ซามูไร (รับบทโดย Tetsurō Tamba) จักถูกลอบสังหาร แต่เพราะเหตุใด? ทำไม? เพื่ออะไร? มันช่างมีความสลับซับซ้อนซ่อนเงื่อน แถมผู้กำกับ Masahiro Shinoda พยายามนำเสนอจากหลากหลายมุมมอง เพื่อให้อดีตกลายเป็นภาพสะท้อนปัจจุบัน
ยากูซ่าเพิ่งได้รับการปล่อยตัว พบเจอหญิงสาวสวยชื่นชอบการพนัน โหยหาความตื่นเต้นเร้าใจ แววตาลุกโพลงเมื่อเห็นเขาฆ่าคนตาย แต่ดอกไม้เบ่งบาน ไม่นานก็แห้งเหี่ยวเฉา
ผลงานมาสเตอร์พีซของผู้กำกับ Hiroshi Shimizu, นำเสนอการผจญภัยของกลุ่มเด็กกำพร้าจากสงคราม (War Orphan) พานผ่านเศษซากปรักหักพังของญี่ปุ่นหลังสงครามโลกครั้งที่สอง
ปัญหาของผู้ใหญ่คือสิ่งที่เด็กๆยังมิอาจทำความเข้าใจ แต่การแก้ปัญหาตามประสาเด็กๆอาจสามารถเป็นบทเรียนชีวิตสำหรับผู้ใหญ่ ภาคต่อที่ไม่ใช่ภาคต่อของ Children in the Wind (1937), “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
เด็กชายเปรียบดั่งสายลม พัดพามรสุม ก่อความวุ่นวายไม่รู้จักจบจักสิ้น แต่หลังจากบิดาถูกกล่าวหาว่ายักยอกเงินบริษัท ชีวิตเปลี่ยนจากหน้ามือเป็นหลังมือ เขาจึงจำต้องปรับตัว เติบโต เรียนรู้จักโลกกว้าง
Chishū Ryū ระหว่างอาบน้ำแร่ แช่ออนเซ็น เท้าเหยียบปิ่นปักผมได้รับบาดเจ็บ พูดคุยกับเพื่อนเข้าพัก รู้สึกเหมือนฝัน ราวกับกวีนิพนธ์ “my foot has been pierced by poetry” ใครๆต่างครุ่นคิดว่าเธอคนนั้นต้องเป็นหญิงสาวสวยแน่ๆ แต่ความจริงแล้ว …
หมอนวดตาบอดออกเดินทางไปยังรีสอร์ทบนเขา ระหว่างทางรถโดยสารแล่นผ่าน ได้กลิ่นหอมรัญจวนของหญิงสาวจาก Tokyo เกิดความฉงนสงสัย เธอมาพักผ่อนหรือทำอะไร? แม้สายตามองไม่เห็นแต่จิตใจมิได้มืดบอด
มองผิวเผินอาจเป็นแค่หนัง Road Movie ดำเนินไปอย่างเอื่อยๆเฉื่อยๆ (Slow Life) ไม่ได้มีเรื่องราวน่าตื่นตาตื่นใจอะไร แต่เบื้องลึกกลับซุกซ่อนผลกระทบจาก Shōwa Depression (1930-32) คำขอบคุณเล็กๆระหว่างการเดินทาง สามารถสร้างพลังชีวิตอย่างล้นหลาม, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
ในยุคสมัยที่ญี่ปุ่นเต็มไปด้วยสารพัดปัญหาเศรษฐกิจ สงคราม การเมือง Our Neighbor, Miss Yae (1934) เป็นภาพยนตร์ที่ช่วยสร้างความเพลิดเพลินผ่อนคลาย เรื่องราวรักสดใสของวัยรุ่นหนุ่ม-สาว มันช่างมีความบริสุทธิ์ ไร้เดียงสา คิกขุอาโนเนะ
มันช่างประหลาดและน่าขัน! ภาพยนตร์ที่ถือเป็นหนังพูด (Talkie) เรื่องแรกของญี่ปุ่น กลับนำเสนอความน่ารำคาญของสรรพเสียง โดยเฉพาะเพื่อนบ้านขับร้อง-เล่นดนตรีแจ๊ส ส่งเสียงดังจนไม่สามารถทำการทำงาน พอจะไปห้ามปรามกลับม่วนจอยซะงั้น!
เปรียบดั่งประติมากรรมแกะสลัก Venus de Milo แม้สูญเสียแขนสองข้าง แต่ยังมีความงามสมบูรณ์แบบ! What Made Her Do It? (1930) คือโคตรหนังเงียบที่หลายๆฉากสูญหาย แต่ยังมีความทรงพลังตราตรึง แรงระเบิดจากการถูกกดขี่ข่มเหง แผดเผาทำลายทุกสิ่งอย่างราบเรียบหน้ากลอง
หนังเงียบเรื่องสุดท้ายหลงเหลืออยู่ของผู้กำกับ Yasujirô Ozu ร้อยเรียงภาพความทุกข์ยากลำบาก ปากกัดตีนถีบของชนชั้นรากหญ้าชาว Tokyo โรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ผุดขึ้นยังกะดอกเห็ด แต่กลับไม่มีใครว่าจ้างงาน พ่อ-ลูกสองจึงต้องหาเงินด้วยการไล่จับสุนัขจรจัด
นำเสนอผ่านมุมมองเด็กชาย 8 ขวบ ยังละอ่อนวัย ไร้เดียงสา เต็มไปด้วยความอยากรู้อยากเห็น พบเห็นเหตุการณ์ลับๆล่อๆ รักสามเส้าของผู้ใหญ่ ไม่เข้าใจว่ามันเกิดอะไร แต่กลับกลายเป็นตราบาปฝังใจ, “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
ภาพยนตร์ที่ถือเป็น ‘Mature Film’ เรื่องแรกของผู้กำกับ Carol Reed ออกเดินทางสู่ Belfast, Northern Ireland บันทึกภาพห้วงเวลาสุดท้ายชีวิตของ James Mason ถูกยิงระหว่างการปล้น ได้รับบาดเจ็บสาหัส อาการสะลึมสะลือ ล่องลอยไปตามท้องถนน พบเจอผู้คนดี-ร้าย ให้ความช่วยเหลือ-ผลักไสไล่ส่ง ก่อนกลายเป็นอมตะนิรันดร์
เชื่อกันว่าถ้าผู้กำกับ Alfred Hitchcock ยังไม่ออกเดินทางสู่ Hollywood ก็อาจได้สรรค์สร้าง Night Train to Munich (1940) ภาคต่อทางจิตวิญญาณของ The Lady Vanishes (1938) ซึ่งพอเปลี่ยนตัวผู้กำกับมาเป็น Carol Reed อาจไม่สไตล์ลิสต์เทียบเท่า แต่ยังพอมีดีหลายๆอย่าง
White Heat มีอยู่สองความหมาย อุณหภูมิร้อนมากๆจนแผ่แสงสีขาวออกมา, หรือการแสดงออกทางอารมณ์อย่างรุนแรง คลุ้มบ้าคลั่ง ซึ่งสามารถสื่อถึงพฤติกรรมตัวละครของ James Cagney อาชญากรโรคจิต (Psychopath) ผู้มีความอำมหิต ไม่เคยไว้ใจใครนอกจากมารดา
The Roaring Twenties คือคำนิยามทศวรรษ 1920s เมื่อสหรัฐอเมริกาออกกฎหมายห้ามขายสุรา (Prohibition Era) แต่ยิ่งห้ามเหมือนยิ่งยุ เกิดการลักลอบผลิต-ขนส่ง-จัดจำหน่ายเหล้าเถื่อน จนกลายเป็นยุคสมัยอาชญากรครองเมือง!
เพื่อนวัยเด็กสองคนเติบโตขึ้นด้วยทิศทางชีวิตแตกต่างตรงกันข้าม, Pat O’Brien (Angels) หันเข้าหาศาสนา บาทหลวงคอยให้การดูแลเด็กกำพร้า, James Cagney (Dirty Faces) กลายเป็นอาชญากร ปล้นเงินมาแบ่งปันความสุขชั่วครั้งคราว, ภาพยนตร์สอนธรรมเกี่ยวกับการเลือกเส้นทางชีวิต “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
