The Other Dream Team (2012) 
: Marius A. Markevičius ♥♥♥♥♡
Lithuania เป็นหนึ่งในประเทศที่อยู่ภายใต้การปกครองของสหภาพโซเวียต พวกเขาลงแข่งโอลิมปิกในฐานะนักกีฬาบาสเก็ตบอลทีมชาติ Soviet เคยคว้าเหรีญทอง และเอาชนะอเมริกามาแล้วเมื่อ 1988 Seoul Summer Olympics, South Korea แต่เมื่อถึงกาลล่มสลายของสหภาพโซเวียตในปี 1991, 1992 Barcelona Summer Olympics ประเทศ Spain พวกเขาลงแข่งในฐานะทีมชาติ Lithuania ครั้งแรกในรอบกว่า 50 ปี, หนังเรื่องนี้ “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย”
ถ้าใครเป็นแฟน Basketball ในปัจจุบัน น้อยคนที่จะไม่รู้จัก Lithuania ประเทศที่มี Basketball เป็นกีฬาประจำชาติ คู่ปรับที่น่ากลัวของอเมริกา แต่ก่อนหน้านั้นในยุคสหภาพโซเวียตอันยิ่งใหญ่ แทบไม่มีใครจดจำ Lithuania ประเทศเล็กๆที่เคยคว้าแชมป์ FIBA EuroBasket มาแล้วถึง 2 ครั้ง (1937, 1939), ในการแข่งขัน 1988 Seoul Summer Olympics ที่ Soviet คว้าเหรียญทอง Basketball มาได้ ก็มีนักกีฬาสัญชาติ Lithuania ในทีมถึง 4 คน ลงเล่นเป็นตัวจริงทั้งหมด, ซึ่งหลังจากสหภาพโซเวียตล่มสลาย ประเทศได้รับอิสรภาพอีกครั้ง ไม่มีใครรั้งความยิ่งใหญ่ของ Lithuania ต่อบาสเก็ตบอลไว้อีกแล้ว สามารถคว้าเหรียญทองแดง โอลิมปิก 3 สมัยซ้อน (1992, 1996, 2000), ที่ 3 FIBA World Cup (2010) และแชมป์ FIBA EuroBasket (2003)
Marius A. Markevičius ผู้กำกับคลื่นลูกใหม่ของ Lithuania ใช้เวลากว่า 3 ปีรวบรวมฟุตเทจต่างๆ จากการแข่งขัน, ภาพข่าว, สัมภาษณ์นักกีฬา ผู้เกี่ยวข้อง, มีการให้นักกีฬาพาไปยังสถานที่บ้านเกิด เล่าย้อนถึงสมัยเด็กว่าบาสเก็ตบอลมีอิทธิพลต่อพวกเขาอย่างไร ฯ, และหนังได้นำเสนออีกหนึ่งนักบาสเก็ตบอลชาว Lithuanian ที่เป็นตัวตายตัวแทนคนรุ่นใหม่แทรกเข้าไปด้วย Jonas Valančiūnas ผู้ซึ่งเพิ่งจะได้รับการคัดเลือกติดหนึ่งในห้า NBA draft เมื่อปี 2011 ปัจจุบันเล่นให้ Toronto Raptors และเป็นกำลังหลักของทีมชาติ Lithuania
ไฮไลท์ของทีมบาสเก็ตบอลชุด 1992 Barcelona ประกอบด้วย Šarūnas Marčiulionis นักกีฬายุโรปคนแรกที่ได้ไปเล่นใน National Basketball Association (NBA) และ Arvydas Sabonis เซ็นเตอร์ร่างยักษ์ที่ตาม Marčiulionis ไป NBA ติดๆกัน, ทั้งสองได้เข้าหอเกียรติยศ FIBA Hall of Fame แล้วด้วย, หนังจะจบแค่ตอน Sabonis ได้เข้า Naismith Basketball Hall of Fame เมื่อปี 2011
หนังเรื่องนี้คาบเกี่ยวโอลิมปิก 2 ครั้ง คือ 1988 Seoul Summer Olympics, South Korea และ 1992 Barcelona Summer Olympics, Spain โดยไฮไลท์การแข่งขันจะอยู่โอลิมปิกที่ Barcelona เพราะเป็นการแข่งขันในนามทีมชาติ Lithuania ครั้งแรกในรอบกว่า 50 ปี ทีมของพวกเขาถือเป็นม้ามืดมาแรง แม้จะไม่ได้เข้าชิงเพราะแพ้อเมริกาในรอบรองชนะเลิศ แต่คู่แข่งในนัดชิงที่ 3 ถือว่าเป็นไคลน์แม็กซ์ที่คาดไม่ถึงทีเดียว
ช่วงคาบเกี่ยวขณะสหภาพโซเวียตล่มสลาย หนังไม่ได้นำภาพความรุนแรงหรือการปะทะกันมากนัก คงเพราะต้องการเน้นเล่าเรื่องที่ตัวนักกีฬามากกว่า ต่อโอกาสที่พวกเขาเสียไปจากการถูกจำกัดสิทธิ์ ไม่ให้ออกไปแข่งขันนอกประเทศบ่อยนัก ซึ่งมีเรื่องติดตลกอย่าง Valdas Chomicius ที่กลายเป็นนักลักลอบ (Smuggling) แอบนำเข้าซื้อข้าวของเครื่องใช้ โดยเฉพาะเครื่อง MacIntosh จากต่างประเทศขณะไปแข่งยังต่างประเทศ เพื่อเข้ามาขายต่อให้เพื่อนฝูงทำเงินเป็นกอบเป็นกำ, หรือตอนที่ครอบครัวของ Marčiulionis เดินทางไปอเมริกาครั้งแรกหลังแล้วเจอ Culture Shock จากการที่ไม่ต้องรับคูปองส่วนแบ่งอาหาร กินได้ไม่จำกัด, ความแตกต่างระหว่างเสรีประเทศกับคอมมิวนิสต์ มันช่างกว้างขนาดนี้เลยหรือ?
ซึ่งพอหลังจาก Lithuania ได้รับอิสรภาพ นักกีฬาบาสเก็ตบอลทั้งหลายที่กระจัดกระจายอยู่ทั่ว ต่างพร้อมใจกัน รวมตัวกลับมาเพื่อสร้างประวัติศาสตร์ เข้าร่วมแข่งขันกีฬาโอลิมปิกในนามทีมชาติครั้งแรก (บาสเก็ตบอลรวมเข้าไปอยู่ในโอลิมปิกครั้งแรก 1936 Berlin Summer Olympic, Germany)
ในการแข่งขันรอบชิงที่ 3 คู่แข่งของ Lithuanian เปรียบเหมือนอดีตที่ตามมาหลอกหลอนพวกเขา แม้สหภาพโซเวียตจะล่มสลายไปแล้ว แต่โอลิมปิกครั้งนี้ยังมีการรวมตัวของกลุ่มประเทศที่ยังยึดมั่นในอุดมการณ์เดิมอยู่ นี่ถือเป็นการต่อสู้ประวัติศาสตร์ครั้งสำคัญที่สุดของ Lithuanian ชัยชนะเท่านั้นจะเป็นบทพิสูจน์อิสรภาพของการเกิดใหม่ที่แท้จริง
ชื่อหนัง The Other Dream Tem นี่น่าจะเป็นจุดอ่อนสุดของหนังเลยนะครับ น้อยคนคงเข้าใจว่าหมายความว่าอะไร?, คำว่า ‘Dream Team’ เริ่มต้นใช้ครั้งแรกจากการรวมดารา NBA ของอเมริกาเพื่อแข่งขันโอลิมปิก 1992 Barcelona Summer Olympics ครั้งที่ทีมชาติ Lithuania ร่วมแข่งครั้งแรกนี้ด้วยนะครับ ความหมายของชื่อหนังมันจึงเป็นการล้อ อีกทีมหนึ่งนอกจากอเมริกา ที่เป็น Dream Team ซึ่งนั่นก็คือของทีมชาติ Lithuania, ผมคิดว่าชื่อหนังที่เหมาะกว่าคือ The Real Dream Team นี่เป็นข้อความขึ้นบนหน้าหนังสือพิมพ์ที่ปรากฎในหนัง สื่อความหมายได้ตรงกว่าด้วย ว่าเป็นทีมแห่งความฝันของ Lithuania
ผมจัดหนังเรื่องนี้ “ต้องดูให้ได้ก่อนตาย” เพราะดูจบแล้วรู้สึกถึง ‘คุณค่าของการมีอิสรภาพ’, นี่สะท้อนช่วงชีวิตหนึ่งของผมเองด้วย ที่สมัยก่อนเคยทำงานบริษัท วันๆงกๆทำแต่งาน ชีวิตถูกจำกัดด้วยกรอบ ขาดอิสรเสรีภาพในการคิด ตัดสินใจ ถึงผลงานจะออกมายอดเยี่ยม แต่ความรู้สึกมันไม่ใช่ของเรา, ซึ่งเมื่อลาออกมาทำงานอิสระ เป็นเจ้านายตนเอง สามารถทำอะไรก็ได้ที่อยากทำ มันก็บ้าๆบอๆเหมือนหนังเรื่องนี้แหละครับ และรู้สึกภูมิใจในสิ่งที่ตัวเองทำไปเสียทุกอย่าง ดีบ้าเลวบ้างก็ไม่ได้ติดใจอะไร, อิสรภาพนี่แหละสำคัญ ไม่ใช่แค่ทางกาย แต่ทางใจ ‘อิสระในการคิด เสรีภาพในการทำ’ นี่คือชัยชนะที่ยิ่งใหญ่ที่สุด ยิ่งกว่าเหรียญทองโอลิมปิกเสียอีก
ว่าไป ผมดูหนังเรื่องนี้จบแล้วรู้สึกอยากเล่นบาสเก็ตบอลขึ้นมาทันที
หนังฉายรอบปฐมทัศน์ในเทศกาลหนัง Sundance Film Festival วันที่ 21 มกราคม 2012, ฉายจำกัดโรงในอเมริกา 28 กันยายน 2012 ได้รับคำวิจารณ์ค่อนข้างสูง ได้เข้าชิง Producers Guild of America Award สาขา Best Documentary (ไม่ได้รางวัล)
ผมชอบหนังเรื่องนี้มากๆนะครับ คงเพราะสีสัน และอิสรภาพที่แตกต่างจาก Freedom’s Fury, ทั้ง Freedom’s Fury และ The Other Dream Team เป็นหนังเกี่ยวกับทีมชาติ การแข่งขันโอลิมปิกที่คาบเกี่ยว สัมพันธ์กับสหภาพโซเวียตและการปลดแอกสู่อิสรภาพ ถือว่าทำออกมาได้ยอดเยี่ยมทั้งคู่, Freedom’s Fury จะค่อนข้างเข้มข้น เครียดกว่า และมีภาพของความโกรธแค้น (Fury) แฝงอยู่ ส่วน The Other Dream Tem จะมีความผ่อนคลายกว่า ตอนอธิบายความหมายของเสื้อรูปโครงกระดูก ผมหัวเราะร่า ยิ้มแฉ่ง ทึ่งมากๆในความกล้าคิด กล้าทำ กล้าแตกต่าง, ทั้งสองเรื่องพูดถึง ‘อิสรภาพ’ และชัยชนะจากการแข่งขันเหมือนกัน แต่ต่างมุมมอง แนวคิดและวิธีการต่างกัน รสชาติคล้ายกันแต่ผลลัพท์ออกมาแตกต่างกัน
แนะนำกับคอกีฬา โดยเฉพาะบาสเก็ตบอล อยากรู้จักทีมชาติ Lithuania ว่าเป็นใครมาจากไหน, นักประวัติศาสตร์ ที่กำลังศึกษาช่วงล่มสลายของสหภาพโซเวียต, คนที่กำลังเดินทางไป Lithuania ไม่ว่าจะท่องเที่ยวหรือทำงาน แนะนำอย่างยิ่งเลยให้ดูหนังเรื่องนี้ก่อนไป ผมเปรียบหนังเรื่องนี้ เป็นเสมือนตัวแทนของชาว Lithuania เลยนะครับ
จัดเรต 13+ กับฉากรุนแรงเล็กน้อย
[…] 2. The Other Dream Team (2012) : Marius A. Markevičius ♥♥♥♥♡ […]