Seven Samurai (1954)

Seven Samurai (1954)

Akira Kurosawa ปรมาจารย์ผู้กำกับแห่งเอเชีย กับหนังที่ได้ชื่อว่าเป็นหนังที่ Epic ที่สุดในโลก นี่เป็นหนังเรื่องโปรดที่ผมชอบที่สุด นับตั้งแต่ที่ผมดูหนังเรื่องนี้จบเพียงครึ่งแรกเท่านั้น ครึ่งหลังคือความอลังการ ยิ่งใหญ่ในระดับที่ไม่มีหนังเรื่องไหนที่ผมดูแล้วจะรู้สึกแบบนี้ได้อีก

หนังของ Kurosawa จะมี 2 เรื่อง ที่เป็นที่พูดถึง คือ Rashomon ที่เต็มไปด้วยเทคนิคและเรื่องราวที่ถ้าไม่ชอบก็จะเกลียดเลย และ Seven Samurai หนัง Epic ระดับตำนานที่ใครๆดูแล้วจะรู้สึกขนลุกแน่นอน ผมไม่ชอบ Rashomon ครับ เหตุผลก็เป็นคล้ายๆกับคนที่เกลียด คือดูแล้วไม่เข้าใจ ถึงปัจจุบันผมเข้าใจหนังแล้ว แต่ก็ยังไม่ชอบอยู่ดี เทียบไม่ได้เลยกับ Seven Samurai ที่ผมชอบมันตั้งแต่ดูยังไม่จบ

จุดเริ่มต้นของหนังเรื่องนี้ เกิดจาก Kurosawa ต้องการสร้างหนังเกี่ยวกับชีวิตของซามูไรใน 1 วัน แต่แล้วก็กลายมาเป็น Six Samurai หลังจากระดมสมองกับนักเขียนบทอีกสองคน Shinobu Hashimoto และ Hideo Oguni พวกเขารู้สึกว่า Six Samurai มันน่าเบื่อเกินไป จึงเกิดความคิดในการสร้างอีกหนึ่งตัวละครที่แปลกใหม่ไปเลย (off-the-wall) ซึ่งตอนนั้นเหมือนว่า Kurosawa จะไม่มีไอเดียเกี่ยวกับตัวละครนี้เลย ให้ Toshiro Mifune นักแสดงขาประจำของเขาไปคิดมาเลยว่าจะเล่นยังไง

สไตล์การกำกับ Seven Samurai ของ Kurosawa นี้ เขาพูดเองเลยว่า คุณภาพของหนังขึ้นกับการแสดงของนักแสดง เขาสร้างฉากที่เป็นหมู่บ้านขึ้นมา สร้างบรรยากาศ ที่เหลือของความยอดเยี่ยมคือการแสดง ว่ากันว่าหนังเรื่องนี้ใช้ทุนเกิน 1 ล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งถือว่าเยอะมากๆในสมัยนั้น เล่นเอา Toho สตูดิโอที่สร้างเกือบล้มละลาย ขนาดว่าต้องปิดกองถ่ายหลายรอบกว่าจะถ่ายเสร็จ หนังใช้เวลา 148 วันถ่าย ร่วมๆปีหนังถึงจะเสร็จ

Toshiro Mifune นักแสดงที่ผมชื่นชอบที่สุดในโลก เขาเป็นนักแสดงที่เป็นนักแสดงจริงๆ คือเขาใช้ความสามารถตัวเองล้วนๆในหนังของ Kurosawa ทุกเรื่อง ไม่ใช่แค่การแสดง แต่ยังวิธีการแสดง เพราะเขาต้องรับโจทย์จาก Kurosawa มา บางทีไม่มีบทพูดด้วยซ้ำ ใน Seven Samurai การแสดงอันแปลกประหลาด ขบถจากวิถีที่เคยเป็น ไม่เหมือนใครและไม่มีใครเหมือน หนัง-อนิเมะ ที่มีตัวละครที่ขบถต่อแนวคิด และแตกต่างจากตัวละครอื่นๆ ล้วนได้แรงบันดาลใจมาจากตัวละครนี้ทั้งนั้น

Takashi Shimura อีกหนึ่งขาประจำที่ต้องพูดถึง ทั้งกับ Kurosawa และ Mifune มาเรื่องนี้เขาเล่นเป็นหัวหน้าของกลุ่ม Samurai นี่เป็นตัวละครที่ฉลาดมากๆ มีประสบการณ์ มีแนวคิด มีความเป็นผู้นำสูงมาก นี่เป็นอีกตัวละครที่ผมชอบมากๆ คาแรคเตอร์ตรงข้ามกับของ Mifune โดยสิ้นเชิง ในหนังเรื่องนี้จะว่าถ้าไม่มี Mifune ก็ไม่มี Shimura

ซามูไรที่เหลือ หรือตัวละครอื่นๆก็ไม่ใช่จะไม่เด่นนะครับ แต่ก็โดน 2 นักแสดงนำนี้กลบรัศมีหมด ถึงกระนั้นก็ยังมีเรื่องราวที่เป็น sub-plot เล็กๆของแต่ละตัวละครให้พูดถึงมากมาย เช่น นักดาบที่สนใจแต่การฝึกฝีมือ, ซามูไรที่ยังมีนิสัยเหมือนเด็กและหลงรักหญิงสาวในหมู่บ้าน ฯ ในขณะที่ตัวละครที่เป็นคนในหมู่บ้าน แม้จะไม่เด่นเท่าซามูไร แต่ก็เรื่องราว มีแนวคิดที่แตกต่างไป คนหนึ่งเมียถูกโจรขโมยไป, คนหนึ่งที่กลัวเสียลูกสาวให้ซามูไร หลายคนคงเห็นว่านี่เป็นเรื่องราวของชาวนาและซามูไร แต่ผมมองเห็นคน 2 ชนชั้น ที่มีวิถีชีวิต แนวคิดที่แตกต่างกันการตายของซามูไรหนึ่งคนถือเป็นเรื่องใหญ่มาก แต่กับชาวนาที่ตาย มันเหมือนเขาเป็นแค่หมากตัวหนึ่ง หนังมีตัวละครของ Mifune ที่เชื่อมคน 2 ชนชั้นเข้าหากัน ผมชอบฉากที่ Mifune เคาะระฆัง ทำเป็นว่าโจรกำลังบุกหมู่บ้านตอนเปิดองก์ 2 นะ ชาวบ้านจากที่แอบหลบอยู่ในบ้านเพราะกลัวซามูไร แต่พอเห็นภัยเข้ามา ก็วิ่งออกมาร้องขอความช่วยเหลือ … ผมนึกไม่ออกเลยถ้าไม่มีตัวละครนี้ เรื่องมันจะดำเนินไปได้ยังไง

เทคนิคการถ่ายภาพของหนังเรื่องนี้ Asakazu Nakai ใช้กล้องหลายตัวมาก น่าจะเป็นหนังเรื่องแรกที่ถ่ายทำแบบนี้ โดย Kurosawa บอกว่า ในฉาก Action ถ้ามีการถ่ายซ้ำหลายๆรอบ มันจะเป็นไปได้ยังไงที่จะสามารถถ่ายการแสดงแบบเดิมได้ มันต้องมีความผิดพลาดกันบ้างแหละ แต่เมื่อใช้หลายกล้อง ถ่ายหลายมุมใน Action ครั้งเดียว มันจะสามารถเก็บรายละเอียดได้ครบถ้วน และไม่ต้องถ่ายหลายรอบด้วย

การตัดต่อนั้น Kurosawa ตัดเองกับมือ ด้วยความที่การถ่ายทำใช้หลายมุมกล้อง การจะเลือกภาพที่ใช้ได้นั้นเขาต้องดูจากฟีล์มทุกม้วนที่ถ่าย ใน 1 ฉาก Action นั้นจะมีอย่างน้อย 3 มุมกล้อง หนึ่งคือการถ่ายปกติตั้งกล้องไว้ สองถือการถ่าย rapid shot คือกล้องหมุนหรือเคลื่อนที่ และสาม Kurosawa เรียกว่า Guerilla Unit คือใช้คนถือกล้องวิ่งไปมาตามตัวละคร การถ่ายแบบนี้ต้องใช้การวางแผนที่ยอดเยี่ยมมากๆ และเมื่อกลายมาเป็นหนัง การตัดต่อโดยเลือกใช้มุมมองและทิศทางที่ต่อเนื่องกันนั้นไม่ง่ายเลย ในหนังการตัดต่อเราอาจจะรู้สึกถึงแค่ความต่อเนื่องที่ลงตัว แต่เบื้องหลังกว่าจะได้ขนาดนี้ไม่ง่ายเลยนะครับ

หนึ่งในความยิ่งใหญ่ของหนังเรื่องนี้คือ เพลงประกอบ Fumio Hayasaka ประมาณ 5 นาทีแรกที่เครดิตหนังขึ้น เสียงกลองเปิดหนัง มันทำให้ผมขนลุกทุกครั้งที่ดูเลย ผมว่านี่เป็น intro ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลกแล้ว หลายจังหวะที่เพลงประกอบหนังดังขึ้น มันสร้างอารมณ์ของคนดูต่อฉากนั้นๆมากๆ ยิ่งฉากต่อสู้ เสียงกลอง เสียงเครื่องเป่า มันทำให้หัวใจเราเต้นไม่หยุด รู้สึกถึงความยิ่งใหญ่อลังการที่ไม่มีหนังเรื่องไหนทำได้มาก่อน

ผมชอบอะไรในหนังเรื่องนี้ ไม่ใช่แค่ความยิ่งใหญ่ เทคนิคแปลกใหม่ เพลงที่ไพเราะอลังการ แต่มันคือแนวคิดของหนังเรื่องนี้ ตั้งแต่ต้นเลย “จะมีไหมซามูไรที่จะป้องกันหมู่บ้านโดยมีค่าจ้างแค่อาหาร 3 มื้อ” แนวคิดนี้ยิ่งใหญ่มากนะครับ เป็นสิ่งที่ผมจะจำจนวันตายเลย มีอะไรบ้างในโลกที่เราสามารถทำโดยไม่คำนึงถึงผลตอบแทน ทำไมเราถึงทำสิ่งนั้น มันมีค่าอะไรให้เราต้องทำ นี่อาจจะเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับหมู่บ้านเล็กๆแห่งหนึ่ง แต่ถ้าในระดับประเทศหรือระดับโลก มนุษย์เราสามารถคิดได้แบบนี้ ผมว่าโลกเราคงน่าอยู่ขึ้นมากๆเลย

หนังเรื่องนี้ยาวมากๆครับ น่าจะยาวที่สุดของหนังที่ผมเคยดูมา 207 นาที (3 ชั่วโมงครึ่งกว่าๆ) (และยังไม่เคยมีหนังเรื่องไหนที่ผมดูได้ยาวนานขนาดนี้โดยไม่เบื่อสักวินาทีหนึ่ง) หนังแบ่งออกเป็น 2 องก์ชัดเจน มีเพลงคั่นให้เข้าห้องน้ำด้วย องก์แรกเป็นการตามหาซามูไร เรื่องราวของแต่ละซามูไร กว่าจะได้แต่ละคนมา เป็นการเกริ่นเรื่อง มีเทคนิคการเล่าเรื่องที่น่าติดตามมากๆ คนดูจะได้ลุ้นไปเรื่อยๆว่าจะได้ใครเป็นซามูไรบ้าง แค่จบองก์แรก ผมก็หลงรักหนังเรื่องนี้แล้ว ทั้งเรื่องราวและวิธีการนำเสนอ แต่ของจริงมันอยู่องก์สองครับ ครึ่งหลังเริ่มจากเตรียมการ วางแผน และสู้กับศัตรู ความยิ่งใหญ่ อลังการ จัดเต็มสุดๆ จากที่แค่หลงรัก กลายเป็นคลั่งไคล้ เห้ย Kurosawa นายนี่มันสุดยอดจริงๆ ผมดู Seven Samurai เป็นเรื่องแรก เรื่องที่สองคือ Rashomon ที่ดูแล้วผิดหวังสุดๆเลย ฮะๆๆ

นี่เป็นหนังที่ “ต้องดู” นะครับ ผมมีโอกาสได้ดูในโรงครั้งหนึ่ง ตอนนั้นมีงานประมาณ Japan Culture อะไรสักอย่างแล้วมีฉายหนังด้วย จึงได้มีโอกาสดู Seven Samurai ในโรงครั้งแรก คนล้นโรง ต้องนั่งเก้าอี้เสริมกันเลย จบออกมาก็ไม่มีใครผิดหวังเลยละครับ หนังฉาย 2 ทุ่ม จบเที่ยงคืน กว่าจะถึงบ้านก็ตีสองโน่น เป็นประสบการณ์ที่คุ้มมากๆ แนะนำนะครับถ้ามีเทศกาลอะไรที่ฉายหนังเรื่องนี้ในโรง “ต้องไปดู” ให้ได้นะครับ นี่อาจกลายเป็นหนังเรื่องโปรดของคุณโดยทันทีเลยก็ได้

คำโปรย : “Seven Samurai หนังของ Akira Kurosawa นำแสดงโดย Toshiro Mifune และ Takashi Shimura นี่คือหนัง Epic ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก ห้ามตายก่อนได้ดูหนังเรื่องนี้เด็ดขาด!”
คุณภาพ : LEGENDARY
ความชอบ : FAVORI